Thuật Ngữ Pāḷi Cho Mười Hành Động Bất Thiện Trong Phật Giáo
Trong Phật giáo, mười hành động bất thiện được chia thành ba nhóm: thân, khẩu và ý. Dưới đây là các yếu tố và thuật ngữ Pāḷi liên quan đến mỗi hành động bất thiện.
1. Giết hại chúng sinh (pāṇātipāto)
Gồm năm yếu tố (pañcasambhārā):
- Pāṇo: Là một chúng sinh đang sống
- Pāṇasaññī: Nhận thức về chúng sinh đó
- Vadhakacittaṃ: Ý định giết chúng sinh đó
- Upakkhamo: Nỗ lực sử dụng phương pháp để giết
- Tena Maraṇaṃ: Sự chết của chúng sinh do nỗ lực đó gây ra
2. Trộm cắp (adinnādāno)
Gồm năm yếu tố (pañcasambhārā):
- Parapariggahitaṃ: Thuộc về người khác
- Parapariggahitsaññitā: Nhận thức rằng nó thuộc về người khác
- Theyyacittaṃ: Ý định trộm cắp
- Upakkamo: Nỗ lực để thực hiện hành vi trộm cắp
- Tena Haraṇaṃ: Hoàn thành hành vi trộm cắp qua nỗ lực đó
3. Tà dâm (Kāmesu-micchācāro)
Gồm bốn yếu tố (cattāro sambhārā):
- Agamanīyavatthu: Đối tượng không phù hợp cho quan hệ tình dục
- Tasmiṃ sevancittaṃ: Ý định thực hiện hành vi quan hệ tình dục
- Sevanappayogo: Nỗ lực thực hiện hành vi tình dục
- Maggena-magga-paṭipatti-adhivāsanaṃ: Sự hài lòng từ hành vi tình dục đó
4. Nói dối (musāvādo)
Gồm bốn yếu tố (cattāro sambhārā):
- Atathaṃ vatthu: Lời nói sai sự thật
- Visaṃvādanacittaṃ: Ý định lừa dối người khác
- Tajjo vāyāmo: Nỗ lực để truyền đạt lời nói dối
- Parassatadatthavijānanaṃ: Người nghe hiểu được lời nói dối đó
5. Nói xấu, chia rẽ (pisuṇā vācā)
Gồm bốn yếu tố:
- Bhinditabbo paro: Mục đích gây chia rẽ
- Bhedapurekkhāratā vā: Ý định gây chia rẽ
- Tajjo vāyāmo: Nỗ lực truyền đạt ý kiến gây chia rẽ
- Tassa tadattha vijānanaṃ: Người nghe hiểu được ý kiến chia rẽ đó
6. Nói lời thô ác (pharusā vācā)
Gồm ba yếu tố:
- Akkositabbo paro: Người khác bị xúc phạm
- Kupitacittaṃ: Tâm giận dữ
- Akkosanā: Thốt ra những lời xúc phạm
7. Nói lời vô ích (samphapalāpā)
Gồm hai yếu tố:
- Niratthakakathāpurekkhāratā: Ý định nói những lời không có lợi ích
- Tathārūpī kathā kathanañca: Thực hiện hành vi nói những lời vô ích
8. Sử dụng chất kích thích, rượu bia (surāmerayapānaṃ)
Gồm bốn yếu tố:
- Majjabhāvo: Sử dụng chất kích thích hoặc rượu làm hủy hoại trạng thái tâm lý bình thường
- Pātukamyatācittaṃ: Ý định sử dụng chất kích thích hoặc rượu
- Tajjo vāyāmo: Nỗ lực để đưa chất kích thích hoặc rượu vào cơ thể
- Ajjhoharaṇaṃ: Hành vi uống hoặc hít vào cơ thể
Hộp bình luận Facebook
