Chú giải kinh Tăng Chi Bộ II – Chương 4 – 5. Phẩm Rohitassa

5. Rohitassavaggo

Dẫn nhập về phần Rohitassavaggo

1. Samādhibhāvanāsuttavaṇṇanā

Phần chú giải về Samādhibhāvanāsuttavaṇṇanā

41. Pañcamassa paṭhame ñāṇadassanappaṭilābhāyāti dibbacakkhuñāṇadassanassa paṭilābhāya.

Bài thứ năm, trong phần đầu tiên, để đạt được tri kiến giác ngộ với khả năng nhìn thấy bằng mắt thần thánh.

Paṭhame ñāṇadassanappaṭilābhāyāti
Để đạt được tri kiến giác ngộ.

dibbacakkhuñāṇadassanassa paṭilābhāya
Để đạt được sự nhận biết bằng mắt thần thánh.

Divāsaññaṃ adhiṭṭhātīti divāti evaṃ saññaṃ adhiṭṭhāti.
Người ấy đạt định về cảm giác ngày như là ngày.

Yathā divā tathā rattinti yathā divā ālokasaññā manasi katā, tatheva taṃ rattimpi manasi karoti.
Người ấy suy niệm vào đêm cũng như vào ngày.

Dutiyapadepi eseva nayo.
Câu thứ hai cũng áp dụng cách tương tự.

Sappabhāsanti dibbacakkhuñāṇobhāsena sahobhāsaṃ.
Sáng rực rỡ nhờ ánh sáng của tri kiến mắt thần.

Kiñcāpi ālokasadisaṃ kataṃ, attho panettha na evaṃ sallakkhetabbo.
Mặc dù điều này có vẻ giống ánh sáng, nhưng ý nghĩa ở đây không nên được hiểu như vậy.

Dibbacakkhuñāṇāloko hi idhādhippeto.
Ánh sáng tri kiến mắt thần được ám chỉ ở đây.

Viditāti pākaṭā hutvā.
Hiển thị rõ ràng.

Kathaṃ pana vedanā viditā uppajjanti, viditā abbhatthaṃ gacchantīti?
Vậy làm sao cảm giác sinh khởi và qua đi?

Idha bhikkhu vatthuṃ pariggaṇhāti, ārammaṇaṃ pariggaṇhāti.
Ở đây, vị tỳ khưu xem xét đối tượng và cảnh sắc.

Tassa pariggahitavatthārammaṇatāya tā vedanā ‘‘evaṃ uppajjitvā evaṃ ṭhatvā evaṃ nirujjhantī’’ti viditā uppajjanti, viditā tiṭṭhanti, viditā abbhatthaṃ gacchanti nāma.
Do sự nắm bắt đối tượng và cảnh sắc, cảm giác ấy sinh khởi, đứng vững, và biến mất một cách rõ ràng.

Saññāvitakkesupi eseva nayo.
Cách tương tự cũng áp dụng cho các niệm tưởng.

Udayabbayānupassīti udayañca vayañca passanto.
Người ấy quan sát cả sinh khởi và diệt mất.

Iti rūpanti evaṃ rūpaṃ ettakaṃ rūpaṃ na ito paraṃ rūpaṃ atthīti.
Vì thế, sắc tướng chỉ đến đây, không có sắc tướng nào vượt ra khỏi.

Iti rūpassa samudayoti evaṃ rūpassa uppādo.
Sinh khởi của sắc tướng được hiểu như vậy.

Atthaṅgamoti pana bhedo adhippeto.
Còn diệt mất có nghĩa là sự tan rã.

Vedanādīsupi eseva nayo.
Cách tương tự cũng áp dụng cho cảm giác và các pháp khác.

Idañca pana metaṃ, bhikkhave, sandhāya bhāsitanti, bhikkhave, yaṃ mayā etaṃ puṇṇakapañhe ‘‘saṅkhāya lokasmi’’ntiādi bhāsitaṃ, taṃ idaṃ phalasamāpattiṃ sandhāya bhāsitanti attho.
Điều này, các tỳ khưu, tôi đã nói, ý chỉ vào sự đắc quả của thiền định này.

Tattha saṅkhāyāti ñāṇena jānitvā.
Ở đó, “saṅkhāya” có nghĩa là biết qua tri kiến.

Lokasminti sattaloke.
Trong thế giới này, có nghĩa là thế giới của các chúng sinh.

Paroparānīti uccāvacāni uttamādhamāni.
“Paroparāni” có nghĩa là cao thấp, tốt xấu.

Iñjitanti calitaṃ.
“Iñjita” có nghĩa là sự dao động, chuyển động.

Natthi kuhiñci loketi lokasmiṃ katthaci ekakkhandhepi ekāyatanepi ekadhātuyāpi ekārammaṇepi natthi.
Không có gì ở đâu trong thế giới, không có trong bất kỳ một khối nào, bất kỳ một căn nào, một yếu tố hay một cảnh giới nào.

Santoti paccanīkakilesavūpasamena santo.
“Santo” có nghĩa là yên tĩnh nhờ sự dập tắt của các phiền não đối nghịch.

Vidhūmoti kodhadhūmena vigatadhūmo.
“Vidhūmo” nghĩa là không còn khói sân hận.

Evamettha suttante maggekaggatampi kathetvā gāthāya phalasamāpattiyeva kathitāti.
Như vậy, trong bài kinh này, sau khi nói về sự chuyên nhất của đạo, chỉ có sự đắc quả mới được nhắc đến trong kệ này.

2. Pañhabyākaraṇasuttavaṇṇanā

Phần chú giải về Pañhabyākaraṇasutta

42. Dutiye yo ca tesaṃ tattha tattha, jānāti anudhammatanti yo etesaṃ pañhānaṃ tasmiṃ tasmiṃ ṭhāne byākaraṇaṃ jānāti.

Bài thứ hai, người nào biết sự giải đáp phù hợp với chân lý đối với từng câu hỏi ở từng nơi thì người đó là người có tri kiến.

Catupañhassa kusalo, āhu bhikkhuṃ tathāvidhanti tathāvidhaṃ bhikkhuṃ tesu catūsu pañhesu kusaloti evaṃ vadanti.
Người thiện xảo về bốn câu hỏi, vị tỳ khưu như vậy được nói là thiện xảo trong bốn câu hỏi đó.

Durāsado duppasahoti parehi ghaṭṭetuṃ vā abhibhavituṃ vā na sakkā.
“Durāsado” nghĩa là không dễ lay chuyển, không thể bị kẻ khác đụng chạm hay lấn áp.

Gambhīroti sattasīdantaramahāsamuddo viya gambhīro.
“Gambhīro” nghĩa là sâu thẳm như đại dương giữa bảy lớp sóng.

Duppadhaṃsiyoti dummocāpayo, gahitaggahaṇaṃ vissajjāpetuṃ na sakkāti attho.
“Duppadhaṃsiyo” nghĩa là khó thoát khỏi, không thể nào buông bỏ điều đã nắm bắt.

Atthe anatthe cāti vaḍḍhiyañca avaḍḍhiyañca.
“Atthe anatthe ca” nghĩa là về sự tăng trưởng và suy giảm.

Atthābhisamayāti atthasamāgamena.
“Atthābhisamaya” nghĩa là nhờ sự thành tựu của lợi ích.

Dhīro paṇḍitoti pavuccatīti dhitisampanno puggalo ‘‘paṇḍito aya’’nti evaṃ pavuccati.
Người kiên định, trí tuệ được gọi là “paṇḍito” (bậc trí giả).

3-4. Kodhagarusuttadvayavaṇṇanā

Phần chú giải về hai bài kinh Kodhagaru

43-44. Tatiye kodhagaru na saddhammagarūti kodhaṃ gāravena garuṃ katvā gaṇhāti, na saddhammaṃ, saddhammaṃ pana agāravena lāmakaṃ katvā gaṇhāti. Sesapadesupi eseva nayo.

Bài thứ ba, người tôn trọng sự giận dữ, nhưng không tôn trọng Chánh pháp, bởi họ coi giận dữ là trọng yếu và xem thường Chánh pháp. Các đoạn còn lại cũng theo cách tương tự.

Virūhantīti vaḍḍhanti, sañjātamūlāya vā saddhāya patiṭṭhahanti acalā bhavanti.
“Virūhanti” nghĩa là lớn mạnh, hoặc đứng vững nhờ vào niềm tin đã sinh khởi, trở nên bất động.

Catutthe kodhagarutāti kodhamhi sagāravatā. Esa nayo sabbattha.
Bài thứ tư, người tôn trọng sự giận dữ, nghĩa là có sự tôn trọng trong cơn giận. Cách hiểu này áp dụng chung.

5. Rohitassasuttavaṇṇanā

Phần chú giải về Rohitassasutta

45. Pañcame yatthāti cakkavāḷalokassa ekokāse bhummaṃ. Na cavati na upapajjatīti idaṃ aparāparaṃ cutipaṭisandhivasena gahitaṃ.

Bài thứ năm, “yattha” nghĩa là một chỗ trong thế giới cõi trời. “Na cavati na upapajjati” nghĩa là không chết, cũng không tái sinh, ý nói qua sự chết và tái sinh.

Gamanenāti padagamanena.
“Gamanena” nghĩa là bằng sự di chuyển từng bước.

Lokassa antanti satthā saṅkhāralokassa antaṃ sandhāya vadati.
“Lokassa anta” nghĩa là giới hạn của thế gian, ý nói giới hạn của thế giới các hành.

Ñāteyyantiādīsu ñātabbaṃ daṭṭhabbaṃ pattabbanti attho.
“Ñāteyya” có nghĩa là điều cần biết, cần thấy và cần đạt được.

Iti devaputtena cakkavāḷalokassa anto pucchito, satthārā saṅkhāralokassa kathito.
Như vậy, khi thiên tử hỏi về giới hạn của thế giới, đức Thế Tôn đã giải thích về giới hạn của thế giới các hành.

So pana ‘‘attano pañhena saddhiṃ satthu byākaraṇaṃ sametī’’ti saññāya sampahaṃsanto acchariyantiādimāha.
Vị ấy, nhận thấy lời giảng của Thế Tôn phù hợp với câu hỏi của mình, đã rất hài lòng và thốt lên lời khen ngợi.

Daḷhadhammāti daḷhadhanu uttamappamāṇena dhanunā samannāgato.
“Daḷhadhammā” nghĩa là có cây cung cứng rắn, trang bị bằng cây cung tốt nhất.

Dhanuggahoti dhanuācariyo.
“Dhanuggaho” có nghĩa là bậc thầy cung nỏ.

Sikkhitoti dvādasa vassāni dhanusippaṃ sikkhito.
“Sikkhito” nghĩa là đã học nghệ thuật bắn cung trong mười hai năm.

Katahatthoti usabhappamāṇepi vālaggaṃ vijjhituṃ samatthabhāvena katahattho.
“Katahattho” nghĩa là đã luyện tay thành thục, có khả năng bắn trúng một sợi tóc ở khoảng cách xa bằng chiều dài của một con bò.

Katūpāsanoti katasarakkhepo dassitasippo.
“Katūpāsano” nghĩa là bậc thầy đã thành thạo trong việc bắn tên và thể hiện tài năng.

Asanenāti kaṇḍena.
“Asanena” nghĩa là bằng sự bắn của cung nỏ.

Atipāteyyāti atikkameyya.
“Atipāteyya” nghĩa là có thể vượt qua.

Yāvatā so tālacchādiṃ atikkameyya, tāvatā kālena ekaṃ cakkavāḷaṃ atikkamāmīti attano javasampattiṃ dasseti.
Khi người ấy vượt qua tán cọ trong một khoảnh khắc, cũng có thể vượt qua một cõi trời trong cùng thời gian, thể hiện khả năng di chuyển nhanh chóng của mình.

Puratthimā samuddā pacchimoti yathā puratthimā samuddā pacchimasamuddo dūre, evaṃ me dūre padavītihāro ahosīti vadati.
“Biển phía đông và biển phía tây” nghĩa là khoảng cách xa xôi giữa biển phía đông và biển phía tây, giống như sự xa cách của bước chân của ta.

So kira pācīnacakkavāḷamukhavaṭṭiyaṃ ṭhito pādaṃ pasāretvā pacchimacakkavāḷamukhavaṭṭiṃ atikkamati, puna dutiyapādaṃ pasāretvā paracakkavāḷamukhavaṭṭiṃ atikkamati.
Người ấy đứng ở bờ của cõi vòng tròn phía đông, duỗi một chân vượt qua bờ của cõi vòng tròn phía tây, rồi tiếp tục duỗi chân thứ hai vượt qua bờ của cõi khác.

Icchāgatanti icchā eva.
“Icchāgata” nghĩa là chỉ là mong muốn.

Aññatrevāti nippapañcataṃ dasseti.
“Aññatreva” chỉ sự giản đơn, không phức tạp.

Bhikkhācārakāle kiresa nāgalatādantakaṭṭhaṃ khāditvā anotatte mukhaṃ dhovitvā kāle sampatte uttarakurumhi piṇḍāya caritvā cakkavāḷamukhavaṭṭiyaṃ nisinno bhattakiccaṃ karoti, tattha muhuttaṃ vissamitvā puna javati.
Vào giờ khất thực, người ấy nhai rễ cây rồi rửa miệng ở hồ Anotatta, sau đó đến Uttarakuru để khất thực và ngồi xuống bờ vòng tròn để ăn, nghỉ ngơi một chút và rồi lại tiếp tục.

Vassasatāyukoti tadā dīghāyukakālo hoti, ayaṃ pana vassasatāvasiṭṭhe āyumhi gamanaṃ ārabhi.
“Vassasatāyuko” nghĩa là sống thọ đến trăm tuổi, vào thời kỳ thọ mạng lâu dài; nhưng ở đây, ông bắt đầu cuộc hành trình khi chỉ còn thọ mạng một trăm năm.

Vassasatajīvīti taṃ vassasataṃ anantarāyena jīvanto.
“Vassasatajīvi” nghĩa là sống trọn vẹn một trăm năm mà không gặp bất cứ trở ngại nào.

Antarāyeva kālaṅkatoti cakkavāḷalokassa antaṃ appatvā antarāva mato.
“Antarāyeva kālaṅkato” nghĩa là chết giữa đường mà không đạt đến giới hạn của thế giới.

So pana tattha kālaṃ katvāpi āgantvā imasmiṃyeva cakkavāḷe nibbatti.
Người ấy, dù đã chết ở đó, cũng sẽ quay lại sinh vào cõi này.

Appatvāti saṅkhāralokassa antaṃ appatvā.
“Appatvā” nghĩa là không đạt đến giới hạn của thế giới các hành.

Dukkhassāti vaṭṭadukkhassa.
“Dukkha” nghĩa là sự đau khổ của vòng luân hồi.

Antakiriyanti pariyantakaraṇaṃ.
“Antakiriya” nghĩa là sự hoàn thành hoặc chấm dứt.

Kaḷevareti attabhāve.
“Kaḷevara” nghĩa là thân thể.

Sasaññimhi samanaketi sasaññe sacittake.
“Sasaññi samanaka” nghĩa là có tri giác và có tâm.

Lokanti dukkhasaccaṃ.
“Loka” nghĩa là chân lý về khổ.

Lokasamudayanti samudayasaccaṃ.
“Lokasamudaya” nghĩa là chân lý về nguồn gốc của khổ.

Lokanirodhanti nirodhasaccaṃ.
“Lokanirodha” nghĩa là chân lý về sự chấm dứt của khổ.

Paṭipadanti maggasaccaṃ.
“Paṭipada” nghĩa là chân lý về con đường.

Iti ‘‘nāhaṃ, āvuso, imāni cattāri saccāni tiṇakaṭṭhādīsu paññapemi, imasmiṃ pana catumahābhūtike kāyasmiṃyeva paññapemī’’ti dasseti.
Vì vậy, “Này các bạn, tôi không tuyên bố bốn chân lý này nơi cỏ cây, mà chỉ tuyên bố trong thân thể cấu tạo từ bốn đại này.”

Samitāvīti samitapāpo.
“Samitavi” nghĩa là người đã dập tắt mọi tội lỗi.

Nāsīsatīti na pattheti.
“Nāsīsati” nghĩa là không mong cầu.

Chaṭṭhaṃ uttānatthamevāti.
Bài thứ sáu rõ ràng về mặt nghĩa.

7. Suvidūrasuttavaṇṇanā

Phần chú giải về Suvidūrasutta

47. Sattame suvidūravidūrānīti kenaci pariyāyena anāsannāni hutvā suvidūrāneva vidūrāni.

Bài thứ bảy, “suvidūravidūra” nghĩa là khoảng cách rất xa, không gần gũi theo bất kỳ cách nào.

Nabhañca, bhikkhave, pathavī cāti ākāsañca mahāpathavī ca.
“Này các tỳ khưu, trời và đất” nghĩa là không gian và đại địa.

Tattha kiñcāpi pathavito ākāsaṃ nāma na dūre, dvaṅgulamattepi hoti.
Ở đây, dù không gian và mặt đất có thể cách nhau chỉ bằng hai ngón tay.

Aññamaññaṃ alagganaṭṭhena pana ‘‘suvidūravidūre’’ti vuttaṃ.
Nhưng vì không kết dính vào nhau, nên chúng được gọi là “rất xa.”

Verocanoti sūriyo.
“Verocano” nghĩa là mặt trời.

Satañca, bhikkhave, dhammoti catusatipaṭṭhānādibhedo sattatiṃsabodhipakkhiyadhammo.
“Này các tỳ khưu, pháp của người thiện” là bốn nền tảng chánh niệm và ba mươi bảy pháp trợ đạo giác ngộ.

Asatañca dhammoti dvāsaṭṭhidiṭṭhigatabhedo assaddhammo.
“Pháp của người bất thiện” là sáu mươi hai quan điểm sai lạc.

Pabhaṅkaroti ālokakaro.
“Pabhaṅkaro” nghĩa là người tạo ra ánh sáng.

Abyāyiko hotīti avigacchanasabhāvo hoti.
“Abyāyiko hoti” nghĩa là có tính chất bất biến, không lay chuyển.

Sataṃ samāgamoti paṇḍitānaṃ mittasanthavavasena samāgamo.
“Sự hội tụ của người trí” là sự gặp gỡ thân thiện của các bậc trí giả.

Yāvāpitiṭṭheyyāti yattakaṃ addhānaṃ tiṭṭheyya.
“Yāvāpitiṭṭheyya” nghĩa là tồn tại trong một khoảng thời gian nhất định.

Tatheva hotīti tādisova hoti, pakatiṃ na jahati.
“Nó vẫn như vậy” nghĩa là nó vẫn giữ nguyên trạng thái, không thay đổi bản chất.

Khippaṃ hi vetīti sīghaṃ vigacchati.
“Nó biến mất nhanh chóng” nghĩa là tan biến một cách mau lẹ.

8. Visākhasuttavaṇṇanā

Phần chú giải về Visākhasutta

48. Aṭṭhame pañcālaputtoti pañcālabrāhmaṇiyā putto.

Bài thứ tám, “pañcālaputto” nghĩa là con trai của một nữ Bà-la-môn thuộc dòng tộc Pañcāla.

Poriyā vācāyāti paripuṇṇavācāya.
“Poriyā vācāya” nghĩa là lời nói hoàn hảo.

Vissaṭṭhāyāti apalibuddhāya.
“Vissaṭṭhāya” nghĩa là không bị cản trở.

Anelagalāyāti niddosāya ceva agaḷitāya ca apatitapadabyañjanāya.
“Anelagalāya” nghĩa là không có lỗi, không sai lầm trong từ ngữ và âm thanh.

Pariyāpannāyāti vivaṭṭapariyāpannāya.
“Pariyāpannāya” nghĩa là bao hàm sự giải thoát.

Anissitāyāti vaṭṭaṃ anissitāya.
“Anissitāya” nghĩa là không lệ thuộc vào vòng luân hồi.

Vivaṭṭanissitameva katvā katheti, vaṭṭanissitaṃ katvā na kathetīti ayamettha adhippāyo.
Ý nghĩa ở đây là nói dựa trên sự giải thoát, không dựa vào vòng luân hồi.

Nābhāsamānanti na akathentaṃ.
“Nābhāsamāna” nghĩa là không nói.

Amataṃ padanti nibbānapadaṃ.
“Amataṃ pada” nghĩa là cõi Niết-bàn.

Bhāsayeti obhāseyya.
“Bhāsaye” nghĩa là làm sáng tỏ.

Jotayeti tasseva vevacanaṃ.
“Jotaye” là từ đồng nghĩa của “bhāsaye.”

Paggaṇhe isinaṃ dhajanti abbhuggataṭṭhena navalokuttaradhammo isīnaṃ dhajo nāma vuccati, tameva paggaṇheyya ukkhipeyya, uccaṃ katvā katheyyāti attho.
“Paggaṇhe isinaṃ dhaja” nghĩa là nâng cao lá cờ của những người trí, tức là các pháp cao thượng được nâng cao, tuyên bố một cách trân trọng.

Navalokuttaradhammadīpakaṃ subhāsitaṃ dhajo etesanti subhāsitadhajā.
“Subhāsitadhajā” nghĩa là những lời nói cao quý chiếu sáng chín pháp cao thượng.

Isayoti buddhādayo ariyā.
“Iso” nghĩa là các bậc thánh, như Phật.

Dhammo hi isinaṃ dhajoti heṭṭhā vuttanayeneva lokuttaradhammo isīnaṃ dhajo nāmāti.
“Dhamma là cờ hiệu của các bậc trí” nghĩa là như đã giải thích trước, các pháp siêu việt là cờ hiệu của các bậc trí.

9. Vipallāsasuttavaṇṇanā

Phần chú giải về Vipallāsasutta

49. Navame saññāvipallāsāti saññāya vipallatthabhāvā, catasso viparītasaññāyoti attho.

Bài thứ chín, “saññāvipallāsa” nghĩa là sự sai lệch trong nhận thức, là bốn loại nhận thức đảo ngược.

Anicce, bhikkhave, niccanti saññāvipallāsoti anicce vatthusmiṃ ‘‘niccaṃ ida’’nti evaṃ gahetvā uppajjanakasaññā, saññāvipallāsoti attho.
“Anicce, bhikkhave, niccaṃ ti saññāvipallāsa” nghĩa là khi nhận thức một đối tượng vô thường mà lại thấy là thường hằng, thì đó là sai lệch trong nhận thức.

Iminā nayena sabbapadesu attho veditabbo.
Theo cách này, ý nghĩa của tất cả các câu đều nên được hiểu.

Anattani ca attāti anattani ‘‘attā’’ti evaṃsaññinoti attho.
“Anattani attā ti” nghĩa là thấy cái không phải là tự ngã như là tự ngã.

Micchādiṭṭhihatāti na kevalaṃ saññinova, saññāya viya uppajjamānāya micchādiṭṭhiyāpi hatā.
“Micchādiṭṭhihatā” nghĩa là không chỉ có nhận thức sai lạc, mà còn bị hủy hoại bởi tà kiến khi nó sinh khởi.

Khittacittāti te saññādiṭṭhiyo viya uppajjamānena khittena cittena samannāgatā.
“Khittacitta” nghĩa là tâm bị quăng ném, gắn liền với những nhận thức và tà kiến sai lệch khi chúng sinh khởi.

Visaññinoti desanāmattametaṃ, viparītasaññācittadiṭṭhinoti attho.
“Visaññino” là một cách nói tượng trưng, nghĩa là những người có nhận thức, tâm trí và kiến giải bị đảo lộn.

Te yogayuttā mārassāti te mārassa yoge yuttā nāma honti.
“Họ bị trói buộc vào ách của Ma Vương” nghĩa là họ bị dính chặt vào cái bẫy của Ma Vương.

Ayogakkheminoti catūhi yogehi khemaṃ nibbānaṃ appattā.
“Ayogakkhemino” nghĩa là họ chưa đạt đến sự an lạc của Niết-bàn, thoát khỏi bốn trói buộc.

Sattāti puggalā.
“Satta” nghĩa là các cá nhân.

Buddhāti catusaccabuddhā.
“Buddha” nghĩa là những bậc giác ngộ về bốn chân lý.

Imaṃ dhammanti catusaccadhammaṃ.
“Imaṃ dhamma” nghĩa là bốn chân lý.

Sacittaṃ paccaladdhāti sakaṃ cittaṃ paṭilabhitvā.
“Sacittaṃ paccaladdha” nghĩa là đã lấy lại được tâm trí của mình.

Aniccato dakkhunti aniccabhāvena addasaṃsu.
“Họ thấy mọi thứ là vô thường” nghĩa là họ thấy mọi thứ theo bản chất vô thường.

Asubhataddasunti asubhaṃ asubhatoyeva addasaṃsu.
“Họ thấy mọi thứ là bất tịnh” nghĩa là họ thấy bất tịnh một cách rõ ràng.

Sammādiṭṭhisamādānāti gahitasammādassanā.
“Sammādiṭṭhisamādāna” nghĩa là đã thọ nhận chính kiến.

Sabbaṃ dukkhaṃ upaccagunti sakalaṃ vaṭṭadukkhaṃ samatikkantā.
“Họ đã vượt qua toàn bộ khổ đau” nghĩa là họ đã thoát khỏi hoàn toàn khổ đau của vòng luân hồi.

10. Upakkilesasuttavaṇṇanā

Phần chú giải về Upakkilesasutta

50. Dasame upakkilesāti virocituṃ adatvā upakkiliṭṭhabhāvakaraṇena upakkilesā.

Bài thứ mười, “upakkilesa” nghĩa là các ô nhiễm gây che khuất, ngăn chặn ánh sáng.

Mahikāti himaṃ.
“Mahikā” nghĩa là sương giá.

Dhūmo rajoti dhūmo ca rajo ca.
“Dhūmo rajo” nghĩa là khói và bụi.

Rāhūti purimā tayo asampattaupakkilesā, rāhu pana sampattaupakkilesavasena kathitoti veditabbo.
“Rāhu” là ô nhiễm có thể chạm tới, trong khi ba cái trước đó là ô nhiễm không thể chạm tới.

Samaṇabrāhmaṇā na tapanti na bhāsanti na virocantīti guṇappatāpena na tapanti, guṇobhāsena na bhāsanti, guṇavirocanena na virocanti.
Các đạo sĩ và Bà-la-môn không tỏa sáng vì thiếu phẩm chất; họ không có ánh sáng từ phẩm chất và không rực rỡ từ đạo hạnh.

Surāmerayapānā appaṭiviratāti pañcavidhāya surāya catubbidhassa merayassa ca pānato aviratā.
“Không từ bỏ uống rượu” nghĩa là không từ bỏ năm loại rượu và bốn loại bia.

Avijjānivutāti avijjāya nivāritā pihitā.
“Avijjānivutā” nghĩa là bị che mờ bởi vô minh.

Piyarūpābhinandinoti piyarūpaṃ sātarūpaṃ abhinandamānā tussamānā.
“Piyarūpābhinandino” nghĩa là những người vui mừng, tán dương những thứ dễ chịu và hấp dẫn.

Sādiyantīti gaṇhanti.
“Sādiyanti” nghĩa là họ chấp nhận, nắm bắt.

Aviddasūti andhabālā.
“Aviddasu” nghĩa là những kẻ ngu dốt, mù quáng.

Sanettikāti taṇhāyotteneva sayottā.
“Sanettikā” nghĩa là bị ràng buộc trong dây trói của tham ái.

Kaṭasinti attabhāvaṃ.
“Kaṭasin” nghĩa là thân xác.

Ghoranti kakkhaḷaṃ.
“Ghora” nghĩa là thô bạo, khắc nghiệt.

Imasmiṃ suttepi gāthāsupi vaṭṭameva kathitanti.
Trong kinh này và trong các kệ, chỉ đề cập đến vòng luân hồi.

Rohitassavaggo pañcamo.
Đây là phần thứ năm, gọi là Rohitassavagga.

Paṭhamapaṇṇāsakaṃ niṭṭhitaṃ.
Phần đầu tiên của bộ kinh đã hoàn thành.

2. Dutiyapaṇṇāsakaṃ
Phần thứ hai của bộ kinh bắt đầu.