Chú giải Thái kinh Tăng Chi Bộ I – Chương 1 – 14.70. Phẩm Người Tối Thắng

อรรถกถา อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต เอตทัคคบาลี

Chú giải về Aṅguttara Nikāya Ekaka Nipāta Etadagga Vagga.

วรรคที่ ๗

Chương thứ 7.

หน้าต่างที่ ๖ / ๙.

Phần 6 trong tổng số 9 phần.

อรรถกถาสูตรที่ ๗

Chú giải Kinh số 7.

๗. ประวัตินางสุปปิยาอุบาสิกา

7. Tiểu sử tín nữ Suppiyā.

ในสูตรที่ ๗ พึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
Trong Kinh số 7, nên hiểu lời giải thích như sau.

ด้วยบทว่า คิลานุปฏฺฐากานํ ท่านแสดงว่า นางสุปปิยาอุบาสิกาเป็นเลิศกว่าพวกอุบาสิกาผู้อุปัฏฐากภิกษุไข้.
Với cụm từ “Kilānupaṭṭhākānaṃ,” Đức Phật chỉ ra rằng tín nữ Suppiyā là người xuất sắc nhất trong số các tín nữ chăm sóc chư Tăng khi bệnh.

ดังได้สดับมา นางสุปปิยาอุบาสิกานี้ ครั้งพระพุทธเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ บังเกิดในเรือนสกุล กรุงหังสาวดี ต่อมากำลังฟังพระธรรมเทศนาของพระศาสดา เห็นพระศาสดาทรงสถาปนาอุบาสิกาผู้หนึ่งไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะเป็นเลิศกว่าพวกอุบาสิกาผู้อุปัฏฐากภิกษุไข้ จึงทำกุศลให้ยิ่งยวดขึ้นไป ปรารถนาตำแหน่งนั้น.
Theo như đã nghe, vào thời Đức Phật Padumuttara, bà Suppiyā sinh ra trong một gia đình tại kinh thành Haṃsavatī. Sau đó, khi đang nghe Đức Phật giảng pháp, bà thấy Đức Phật tôn vinh một tín nữ vào vị trí cao nhất trong số những người chăm sóc chư Tăng bị bệnh, nên bà đã tích lũy công đức và mong muốn đạt được vị trí đó.

นางเวียนว่ายอยู่ในเทวดาและมนุษย์ถึงแสนกัป ในพุทธุปบาทกาลนี้บังเกิดในเรือนสกุล กรุงพาราณสี.
Bà luân hồi trong cõi trời và cõi người suốt trăm ngàn kiếp. Trong thời kỳ xuất hiện của Đức Phật này, bà sinh ra trong một gia đình tại kinh thành Varanasi.

บิดามารดาจึงตั้งชื่อนางว่า สุปปิยา.
Cha mẹ đặt tên bà là Suppiyā.

ต่อมา พระศาสดามีภิกษุสงฆ์เป็นบริวาร ได้เสด็จไปกรุงพาราณสี.
Sau đó, Đức Phật cùng với đoàn Tỳ-kheo đã đến thành Varanasi.

ด้วยการเฝ้าครั้งแรกเท่านั้น นางฟังธรรมแล้วดำรงอยู่ในโสดาปัตติผล.
Chỉ ngay trong lần nghe pháp đầu tiên, bà đã chứng đắc quả Dự Lưu (Sotāpanna).

อยู่มาวันหนึ่ง นางไปพระวิหารเพื่อฟังธรรม เที่ยวจาริกไปในพระวิหาร พบภิกษุไข้รูปหนึ่งไหว้แล้ว ทำการต้อนรับ ถามว่า พระผู้เป็นเจ้าควรจะได้อะไร.
Một ngày nọ, bà đi đến tịnh xá để nghe pháp. Trong lúc đi dạo quanh tịnh xá, bà gặp một vị Tỳ-kheo bị bệnh, bèn đảnh lễ và hỏi: “Thưa ngài, ngài cần gì không ạ?”

ภิกษุไข้ตอบว่า ท่านอุบาสิกา ควรได้อาหารมีรส (เนื้อ) จ้ะ.
Vị Tỳ-kheo đáp: “Thưa tín nữ, tôi cần một món ăn có hương vị (thịt).”

นางกล่าวว่า เอาเถิด เจ้าข้า ดิฉันจักส่งไปถวาย ไหว้พระเถระแล้วเข้าไปในเมือง.
Bà nói: “Được rồi, con sẽ mang đến cúng dường.” Sau đó bà đảnh lễ vị Tỳ-kheo và trở về thành phố.

วันรุ่งขึ้น ก็ส่งทาสีไปตลาดเพื่อต้องการปวัตตมังสะ (เนื้อที่ขายกันในตลาด) ทาสีนั้นหาปวัตตมังสะทั่วเมืองก็ไม่ได้ ก็บอกนางว่าไม่ได้เสียแล้ว.
Ngày hôm sau, bà sai người hầu ra chợ tìm mua thịt (pavattamaṃsa). Người hầu tìm khắp nơi trong thành phố nhưng không tìm được, liền báo lại rằng không có.

อุบาสิกาคิดว่า เราบอกแก่พระผู้เป็นเจ้าไว้ว่าจักส่งเนื้อไปถวาย ถ้าเราไม่ส่งไป พระผู้เป็นเจ้า เมื่อไม่ได้จากที่อื่นก็จะลำบาก ควรที่เราจะทำเนื้ออย่างใดอย่างหนึ่งส่งไปถวาย.
Tín nữ nghĩ: “Ta đã hứa với vị Tỳ-kheo rằng sẽ mang thịt đến cúng dường. Nếu ta không gửi đến, ngài sẽ gặp khó khăn vì không thể có từ nguồn khác. Ta nên làm cách nào đó để có thịt cúng dường.”

แล้วก็เข้าห้อง เฉือนเนื้อขาให้แก่ทาสี สั่งว่า เจ้าจงเอาเนื้อนี้ปรุงด้วยเครื่องปรุง นำไปวิหารถวายพระผู้เป็นเจ้า ถ้าท่านถามถึงเรา ก็จงแจ้งว่าเป็นไข้.
Sau đó, bà vào phòng, cắt một miếng thịt từ đùi của mình đưa cho người hầu và dặn: “Con hãy lấy thịt này nấu với gia vị, mang đến tịnh xá cúng dường. Nếu ngài hỏi về ta, hãy nói rằng ta bị bệnh.”

ทาสีนั้นก็ได้กระทำอย่างนั้น.
Người hầu đã làm theo đúng như vậy.

พระศาสดาทรงทราบเหตุนั้น วันรุ่งขึ้น เวลาแสวงหาอาหาร ก็มีภิกษุสงฆ์เป็นบริวาร เสด็จไปเรือนของอุบาสิกา.
Đức Phật biết về sự việc này. Ngày hôm sau, trong lúc đi khất thực, cùng với đoàn Tỳ-kheo, Ngài đã đến nhà của tín nữ.

นางทราบว่า พระตถาคตเสด็จมาจึงปรึกษาสามีว่า ลูกเจ้า ดิฉันไม่อาจไปเฝ้าพระศาสดาได้ พี่ท่านจงไปกราบทูลเชิญพระศาสดาให้เสด็จเข้าเรือนแล้วให้ประทับนั่งเถิด.
Khi biết Đức Thế Tôn đến, bà nói với chồng: “Con à, ta không thể ra đón Đức Phật được. Chàng hãy ra thỉnh Ngài vào nhà và mời Ngài an tọa.”

สามีนั้นก็ได้กระทำอย่างนั้น.
Người chồng đã làm theo lời bà dặn.

พระศาสดาตรัสถามว่า สุปปิยาไปไหนเสียเล่า.
Đức Phật hỏi: “Suppiyā đang ở đâu?”

สามีกราบทูลว่า นางเป็นไข้ พระเจ้าข้า.
Người chồng thưa: “Thưa Đức Thế Tôn, nàng đang bị bệnh.”

ตรัสสั่งว่า จงเรียกนางมาเถิด.
Đức Phật dạy: “Hãy gọi bà ấy đến đây.”

นางคิดว่า พระศาสดาทรงสงเคราะห์เกื้อกูลแก่ชาวโลกทั้งปวง ทรงทราบเหตุของเราจึงให้เรียกหา ลุกขึ้นจากเตียงอย่างฉับพลัน.
Bà nghĩ: “Đức Phật luôn từ bi giúp đỡ mọi người, Ngài đã biết chuyện của ta nên mới gọi.” Bà liền lập tức đứng dậy khỏi giường.

ครั้งนั้น ด้วยพุทธานุภาพ แผล (ที่เฉือนเนื้อขา) ของนางก็งอกขึ้นทันทีทันใด ผิวก็เรียบ ผิวพรรณผ่องใสยิ่งกว่าเดิม.
Lúc đó, nhờ oai lực của Đức Phật, vết thương (do cắt thịt ở đùi) của bà liền lành ngay lập tức, da dẻ trở nên trơn láng và sắc diện còn tươi sáng hơn trước.

ขณะนั้น อุบาสิกาก็ยิ้มได้ ถวายบังคมพระทศพลด้วยเบญจางคประดิษฐ์ นั่ง ณ ที่สมควรส่วนข้างหนึ่ง.
Lúc đó, tín nữ mỉm cười, đảnh lễ Đức Thế Tôn với năm chi phần và ngồi xuống một bên chỗ thích hợp.

พระศาสดาทรงดำริว่า อุบาสิกาผู้นี้ไม่สบาย เพราะเหตุไร จึงตรัสถาม นางจึงเล่าเรื่องที่ตนทำทุกอย่างถวาย.
Đức Phật suy nghĩ: “Tín nữ này có điều gì bất ổn.” Ngài liền hỏi, và bà kể lại tất cả những gì mình đã làm để cúng dường.

พระศาสดาเสวยเสร็จแล้วเสด็จไปพระวิหาร ทรงประชุมภิกษุสงฆ์ แล้วทรงตำหนิภิกษุนั้นเป็นอย่างมาก ทรงบัญญัติสิกขาบท.
Sau khi dùng bữa xong, Đức Phật trở về tịnh xá, triệu tập các Tỳ-kheo và nghiêm khắc quở trách vị Tỳ-kheo kia, rồi Ngài thiết lập giới luật mới.

เรื่องนี้เกิดขึ้นอย่างนี้.
Câu chuyện diễn ra như vậy.

ภายหลัง พระศาสดาประทับนั่ง ณ พระเชตวันวิหาร เมื่อทรงสถาปนาพวกอุบาสิกาไว้ในตำแหน่งต่างๆ ตามลำดับ จึงทรงสถาปนานางสุปปิยาอุบาสิกาไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะเป็นเลิศกว่าพวกอุบาสิกาผู้อุปัฏฐากภิกษุไข้ แล.
Sau đó, khi Đức Phật đang cư ngụ tại tịnh xá Jetavana, Ngài đã thiết lập các vị trí cho các tín nữ theo thứ tự. Ngài đã tôn vinh tín nữ Suppiyā vào vị trí cao nhất trong số những người chăm sóc chư Tăng khi bệnh.

จบอรรถกถาสูตรที่ ๗
Kết thúc phần chú giải Kinh số 7.