Chú giải Thái kinh Tăng Chi Bộ I – Chương 1 – 14.69. Phẩm Người Tối Thắng

อรรถกถา อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต เอตทัคคบาลี

Chú giải về Aṅguttara Nikāya Ekaka Nipāta Etadagga Vagga.

วรรคที่ ๗

Chương thứ 7.

หน้าต่างที่ ๕ / ๙.

Phần 5 trong tổng số 9 phần.

อรรถกถาสูตรที่ ๖

Chú giải Kinh số 6.

๖. ประวัติพระนางสุปปวาสา โกลิยธิดา

6. Tiểu sử của hoàng hậu Suppavāsā, con gái dòng họ Koliya.

ในสูตรที่ ๖ พึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
Trong Kinh số 6, nên hiểu lời giải thích như sau.

ด้วยบทว่า ปณีตทายิกานํ ท่านแสดงว่า พระนางสุปปวาสา โกลิยธิดา เป็นเลิศกว่าพวกอุบาสิกาผู้ถวายของมีรสประณีต.
Với cụm từ “Panītadāyikānaṃ,” Đức Phật chỉ ra rằng hoàng hậu Suppavāsā, con gái dòng họ Koliya, là người xuất sắc nhất trong số các tín nữ cúng dường những vật phẩm thượng hạng.

ดังได้สดับมา พระนางสุปปวาสา โกลิยธิดานั้น ครั้งพระพุทธเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ บังเกิดในเรือนสกุล กรุงหังสวดี กำลังฟังพระธรรมเทศนาของพระศาสดา เห็นพระศาสดาทรงสถาปนาอุบาสิกาผู้หนึ่งไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะเป็นเลิศกว่าพวกอุบาสิกาผู้ถวายของมีรสประณีต ทำกุศลให้ยิ่งยวดขึ้นไป ปรารถนาตำแหน่งนั้น.
Theo như đã nghe, vào thời Đức Phật Padumuttara, hoàng hậu Suppavāsā, con gái dòng họ Koliya, đã sinh ra trong một gia đình tại kinh thành Haṃsavatī. Khi nghe Đức Phật giảng pháp, bà thấy Ngài tôn vinh một tín nữ lên vị trí cao nhất trong số những người cúng dường vật phẩm thượng hạng, nên bà đã tích lũy công đức và mong muốn đạt được vị trí đó.

นางเวียนว่ายอยู่ในเทวดาและมนุษย์ถึงแสนกัป ในพุทธุปบาทกาลนี้บังเกิดในสกุลกษัตริย์ พระนครโกลิยะ.
Bà luân hồi trong cõi trời và cõi người suốt trăm ngàn kiếp. Trong thời kỳ xuất hiện của Đức Phật này, bà sinh ra trong gia đình hoàng tộc tại thành phố Koliya.

พระประยูรญาติจึงขนานพระนามพระนางว่าสุปปวาสา.
Gia đình hoàng tộc đặt tên cho bà là Suppavāsā.

ทรงเจริญวัยแล้ว อภิเษกกับศากยกุมารพระองค์หนึ่ง.
Khi lớn lên, bà kết hôn với một hoàng tử thuộc dòng họ Thích Ca (Sakya).

ด้วยการเข้าเฝ้าครั้งแรกเท่านั้น สดับธรรมกถาของพระศาสดา ก็ดำรงอยู่ในโสดาปัตติผล.
Ngay lần đầu tiên được yết kiến Đức Phật và nghe pháp thoại, bà đã chứng đắc quả Dự Lưu (Sotāpanna).

ต่อมา พระนางประสูติพระโอรสพระนามว่า สีวลี.
Sau đó, hoàng hậu hạ sinh một hoàng tử đặt tên là Sīvalī.

เรื่องของพระสีวลีนั้นกล่าวไว้พิสดารแล้วแต่หนหลัง.
Câu chuyện về tôn giả Sīvalī đã được kể chi tiết từ trước.

วันหนึ่ง พระนางถวายโภชนะอันประณีตมีรสเลิศต่างๆ แก่พระภิกษุสงฆ์มีพระพุทธเจ้าเป็นประมุข.
Một ngày nọ, hoàng hậu Suppavāsā dâng cúng các món ăn thượng hạng với hương vị tuyệt vời cho chư Tăng do Đức Phật dẫn đầu.

พระศาสดาเสวยเสร็จแล้ว เมื่อทรงกระทำอนุโมทนา ทรงแสดงธรรมนี้แก่พระนางสุปปวาสาว่า ดูก่อนสุปปวาสา อริยสาวิกาผู้ถวายโภชนะ ชื่อว่าให้ฐานะทั้ง ๕ แก่พวกปฏิคาหก คือ ให้อายุ ให้วรรณะ ให้สุข ให้พละ ให้ปฏิภาณ.
Sau khi thọ thực, Đức Phật đã ban lời tán thán và thuyết pháp cho hoàng hậu Suppavāsā: “Này Suppavāsā, tín nữ cúng dường thức ăn sẽ ban tặng năm điều cho người nhận: tuổi thọ, sắc đẹp, hạnh phúc, sức mạnh, và trí tuệ.”

ก็แลผู้ให้อายุย่อมเป็นผู้มีส่วนแห่งอายุ ทั้งที่เป็นของทิพย์ ทั้งที่เป็นของมนุษย์ ฯลฯ ผู้ให้ปฏิภาณย่อมเป็นผู้มีส่วนแห่งปฏิภาณ ทั้งที่เป็นของทิพย์ ทั้งที่เป็นของมนุษย์.
“Người cho tuổi thọ sẽ hưởng được phần tuổi thọ, cả trong cõi trời và cõi người… Người cho trí tuệ sẽ có phần trong trí tuệ, cả trong cõi trời và cõi người.”

เรื่องนี้เกิดขึ้นอย่างนี้.
Câu chuyện diễn ra như vậy.

ต่อมาภายหลัง พระศาสดาประทับนั่ง ณ พระเชตวันวิหาร เมื่อทรงสถาปนาพวกอุบาสิกาไว้ในตำแหน่งต่างๆ จึงทรงสถาปนาพระนางสุปปวาสา โกลิยธิดา ไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะเป็นเลิศกว่าพวกอุบาสิกาสาวิกาผู้ถวายของมีรสประณีตแล.
Sau đó, khi Đức Phật đang cư ngụ tại tịnh xá Jetavana, Ngài đã thiết lập các vị trí cho các tín nữ. Ngài tôn vinh hoàng hậu Suppavāsā, con gái dòng họ Koliya, vào vị trí cao nhất trong số các tín nữ cúng dường những vật phẩm thượng hạng.

จบอรรถกถาสูตรที่ ๖
Kết thúc phần chú giải Kinh số 6.