Chú giải Thái kinh Tăng Chi Bộ I – Chương 1 – 14.64. Phẩm Người Tối Thắng

อรรถกถา อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต เอตทัคคบาลี

Bình luận về bộ Anguttara Nikaya, phần Ekaka Nipata – Etadagga Pali

วรรคที่ ๖

Phần thứ 6

หน้าต่างที่ ๑๐ / ๑๐

Trang 10 trong số 10

อรรถกถาสูตรที่ ๑๐

Chú giải bài kinh số 10

๑๐. ประวัตินกุลบิดาคฤหบดี

Tiểu sử của cư sĩ Nakulapitā

ในสูตรที่ ๑๐ พึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
Trong bài kinh số 10 cần được hiểu và phân tích như sau.

ด้วยบทว่า วิสฺสาสิกานํ ท่านแสดงว่า นกุลบิดาคฤหบดีเป็นเลิศกว่าพวกอุบาสกผู้กล่าวถ้อยคำแสดงความคุ้นเคย.
Với câu “lòng thân thiết”, Ngài nói rằng cư sĩ Nakulapitā là người xuất sắc nhất trong số các cư sĩ có lời nói thân thiện.

ดังได้สดับมา ท่านคฤหบดีนั้น ครั้งพระพุทธเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ บังเกิดในเรือนสกุล กรุงหังสวดี.
Nghe kể rằng, vào thời Đức Phật có tên Padumuttara, cư sĩ này đã tái sinh trong một gia đình giàu có tại thành Hamsavati.

กำลังฟังพระธรรมเทศนาของพระศาสดา เห็นพระศาสดาทรงสถาปนาอุบาสกผู้หนึ่งไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะเป็นเลิศกว่าพวกอุบาสกผู้คุ้นเคย.
Khi nghe bài thuyết pháp của Đức Phật, ông thấy Ngài tôn vinh một cư sĩ là người xuất sắc nhất trong số các cư sĩ thân quen.

ทำกุศลให้ยิ่งยวดขึ้นไป ปรารถนาตำแหน่งนั้น.
Ông đã tích cực làm nhiều việc thiện để đạt được vị trí đó.

ท่านเวียนว่ายอยู่ในเทวดาและมนุษย์ถึงแสนกัป ในพุทธุปบาทกาลนี้ก็บังเกิดในสกุลเศรษฐี นครสุงสุมารคิรี แคว้นภัคคะ.
Ông đã trải qua nhiều kiếp luân hồi giữa cõi trời và cõi người trong suốt hàng trăm ngàn kiếp, và đến thời Đức Phật Thích Ca, ông tái sinh trong gia đình một trưởng giả tại thành Sumsumāragiri, xứ Bhagga.

แม้พระศาสดาอันภิกษุสงฆ์แวดล้อมแล้วเสด็จจาริกไปถึงนครนั้น ประทับอยู่ที่เภสกลาวัน.
Đức Phật cùng với chư Tăng đã du hành đến thành phố đó và an trú tại vườn Bhaggavana.

นกุลบิดาคฤหบดีนี้ก็ไปเฝ้าพระศาสดา พร้อมด้วยเหล่าชาวสุงสุมารคิรีนคร.
Cư sĩ Nakulapitā đã cùng với người dân thành Sumsumāragiri đến yết kiến Đức Phật.

โดยการเฝ้าครั้งแรกเท่านั้น เขาและภริยาก็ตั้งความสำคัญว่า พระทศพลเป็นบุตรของตน.
Ngay trong lần gặp đầu tiên, ông và vợ đã xem Đức Phật như con của mình.

จึงหมอบลงที่พระยุคลบาทของพระศาสดากราบทูลว่า ลูกเอ๋ย เจ้าทิ้งพ่อแม่ไปเสียตลอดเวลาเท่านี้ เที่ยวไปอยู่เสียที่ไหน.
Họ đảnh lễ dưới chân Đức Phật và thưa rằng: “Con ơi, con đã bỏ cha mẹ đi bao lâu nay, con đã ở đâu?”

นัยว่า นกุลบิดาคฤหบดีนี้ แม้ในชาติก่อนๆ ก็ได้เป็นบิดาพระทศพล ๕๐๐ ชาติ.
Người ta nói rằng, trong các kiếp trước, cư sĩ Nakulapitā đã từng là cha của Đức Phật trong 500 kiếp.

เป็นอา ๕๐๐ ชาติ เป็นปู่ ๕๐๐ ชาติ เป็นลุง ๕๐๐ ชาติ.
Là chú 500 kiếp, là ông nội 500 kiếp, và là bác 500 kiếp.

ดังนั้น เพราะมีความรักที่ติดตามมาตลอดกาลยาวนาน พอเห็นพระทศพล ก็สำคัญว่าบุตรจึงทนอยู่ไม่ได้.
Vì tình cảm sâu đậm tích lũy qua thời gian dài, khi nhìn thấy Đức Phật, ông đã xem Ngài như con và không thể kìm lòng.

พระศาสดามิได้ตรัสว่า จงหลีกไป ตราบเท่าที่จิตใจของคนทั้งสองนั้นยังไม่รู้สึกตัว.
Đức Phật không nói gì cho đến khi cả hai đã bình tâm lại.

เมื่อจบเทศนา แม้ทั้งสองคนก็ดำรงอยู่ในพระโสดาปัตติผล.
Khi bài thuyết pháp kết thúc, cả hai đều đạt quả Tu-đà-hoàn.

นกุลบิดาคฤหบดีจึงได้กราบทูลพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ข้าพระองค์ปรารถนาจะพบกันและกันทั้งในปัจจุบัน ทั้งในภายภาคหน้า.
Cư sĩ Nakulapitā thưa với Đức Phật rằng: “Con mong muốn được gặp lại nhau cả trong hiện tại lẫn tương lai.”

พระศาสดาทรงนำเรื่องของคนทั้งสองให้เป็นอัตถุปปัตติเหตุเกิดเรื่องแล้ว ทรงสถาปนานกุลบิดาคฤหบดีไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะเป็นเลิศกว่าพวกอุบาสกผู้คุ้นเคยแล.
Đức Phật đã dùng câu chuyện của họ làm đề tài thuyết pháp và tôn vinh cư sĩ Nakulapitā là người xuất sắc nhất trong số các cư sĩ thân quen.

จบอรรถกถาอุบาสกบาลีประดับด้วยสูตร ๑๐ สูตร
Kết thúc phần chú giải 10 bài kinh về các cư sĩ.

จบประวัติอุบาสกสาวกเอตทัคคะ ๑๐ ท่าน
Kết thúc tiểu sử của 10 cư sĩ xuất sắc.

จบอรรถกถาวรรคที่ ๖
Kết thúc phần chú giải cho chương thứ 6.