Chú giải Thái kinh Tăng Chi Bộ I – Chương 1 – 14.62. Phẩm Người Tối Thắng

อรรถกถา อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต เอตทัคคบาลี

Bình luận về bộ Anguttara Nikaya, phần Ekaka Nipata – Etadagga Pali

วรรคที่ ๖

Phần thứ 6

หน้าต่างที่ ๘ / ๑๐

Trang 8 trong số 10

อรรถกถาสูตรที่ ๘

Chú giải bài kinh số 8

๘. ประวัติสูรอัมพัฏฐอุบาสก

Tiểu sử của cư sĩ Sūra-Ambattha

ในสูตรที่ ๘ พึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
Trong bài kinh số 8 cần được hiểu và phân tích như sau.

ด้วยบทว่า อเวจฺจปฺปสนฺนานํ ท่านแสดงว่า ปุรพันธเศรษฐีอุบาสก [บาลีว่า สูรอัมพัฏฐะ] เป็นเลิศกว่าพวกอุบาสกอริยสาวกผู้เลื่อมใสไม่หวั่นไหว.
Với câu “không lay chuyển niềm tin”, Ngài nói rằng cư sĩ Surambattha (Pāli: Purabandha) là người xuất sắc nhất trong số các cư sĩ có niềm tin vững chắc.

ดังได้สดับมา อุบาสกผู้นี้ ครั้งพระพุทธเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ บังเกิดในเรือนสกุล กรุงหังสวดี.
Nghe kể rằng, vào thời Đức Phật có tên Padumuttara, cư sĩ này tái sinh trong một gia đình giàu có tại thành Hamsavati.

ฟังธรรมกถาของพระศาสดา เห็นพระศาสดาทรงสถาปนาอุบาสกผู้หนึ่งไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะเป็นเลิศกว่าพวกอุบาสกผู้เลื่อมใสไม่หวั่นไหว.
Ông đã nghe bài thuyết pháp của Đức Phật và thấy Ngài tôn vinh một cư sĩ là người xuất sắc nhất trong số các cư sĩ có niềm tin không lay chuyển.

ทำกุศลให้ยิ่งยวดขึ้นไป ปรารถนาตำแหน่งนั้น.
Từ đó, ông đã tích cực làm nhiều việc thiện để đạt được vị trí đó.

เขาเวียนว่ายอยู่ในเทวดาและมนุษย์ถึงแสนกัป ในพุทธุปบาทกาลนี้บังเกิดในสกุลเศรษฐี.
Ông đã trải qua nhiều kiếp luân hồi giữa cõi trời và cõi người trong suốt hàng trăm ngàn kiếp. Đến thời Đức Phật Thích Ca, ông tái sinh trong gia đình của một trưởng giả.

พวกญาติได้ขนานนามว่า ปุรพันธะ.
Gia đình đã đặt tên ông là Purabandha.

เขาเจริญวัยดำรงอยู่ในฆราวาสวิสัย เป็นอุปัฏฐากของเหล่าอัญญเดียรถีย์.
Khi trưởng thành, ông sống đời cư sĩ và làm người hộ trì cho các tu sĩ ngoại đạo.

ครั้งนั้น พระศาสดาทรงตรวจดูโลกเวลาใกล้รุ่ง ทรงเห็นเหตุแห่งโสดาปัตติมรรคของเขา.
Lúc đó, Đức Phật quan sát thế gian vào lúc gần sáng và thấy duyên để ông đạt được quả Tu-đà-hoàn.

จึงเสด็จไปถึงประตูนิเวศน์ในเวลาเที่ยวแสวงหาอาหาร.
Vì thế, Đức Phật đã đi đến cửa nhà ông trong khi khất thực.

เขาเห็นพระทศพล จึงคิดว่า พระสมณโคดมทรงอุบัติในสกุลใหญ่และเป็นผู้อันมหาชนรู้จักกันอย่างดีในโลก.
Khi thấy Đức Phật, ông nghĩ rằng Đức Thế Tôn là người được mọi người biết đến rộng rãi.

ด้วยเหตุนั้น การไม่ไปสำนักของพระสมณโคดมนั้น ไม่สมควร.
Vì vậy, việc không đến gặp Đức Phật là điều không đúng.

เขาจึงไปสู่สำนักพระศาสดา กราบที่พระยุคลบาท รับบาตรแล้วอาราธนาให้เสด็จเข้าไปเรือน.
Ông liền đến gặp Đức Phật, đảnh lễ dưới chân Ngài, nhận bát và thỉnh mời Ngài vào nhà.

เมื่อเสร็จภัตกิจ จึงนั่ง ณ ที่สมควรส่วนข้างหนึ่ง.
Sau khi Đức Phật thọ thực xong, ông ngồi sang một bên.

พระศาสดาทรงแสดงธรรมตามอำนาจจริยาของเขา. จบเทศนาเขาก็ดำรงอยู่โสดาปัตติผล.
Đức Phật đã thuyết pháp theo căn cơ của ông, và khi bài thuyết pháp kết thúc, ông đã đạt quả Tu-đà-hoàn.

มารคิดว่า ชื่อว่าปุรพันธะนี้เป็นสมบัติของเรา.
Ma vương nghĩ rằng Purabandha là tài sản của mình.

จึงเนรมิตรูปละม้ายพระทศพล ทั้งทรงจีวร ทั้งทรงบาตร เสด็จดำเนินโดยอากัปกิริยาของพระพุทธเจ้าทีเดียว.
Vì vậy, Ma vương đã hóa thân thành hình ảnh giống hệt Đức Phật, mang y và bát, đi đứng giống như Ngài.

ปุรพันธอุบาสกจึงชี้นิ้วกล่าวว่า มารตั้ง ๑๐๐ ตั้ง ๑,๐๐๐ ก็มาทำศรัทธาของเราให้หวั่นไหว ไม่ได้ดอก.
Cư sĩ Purabandha chỉ tay nói: “Dù có hàng trăm hay hàng ngàn Ma vương cũng không thể lay chuyển được niềm tin của ta.”

พระศาสดาทรงทำเหตุนั้นนั่นแลให้เป็นอัตถุปปัตติเหตุเกิดเรื่อง.
Đức Phật đã lấy sự kiện đó làm đề tài cho một bài pháp.

จึงทรงสถาปนาปุรพันธอุบาสกไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะเป็นเลิศกว่าพวกอุบาสกผู้เลื่อมใสไม่หวั่นไหว แล.
Ngài đã tôn vinh cư sĩ Purabandha là người xuất sắc nhất trong số các cư sĩ có niềm tin vững chắc.

จบอรรถกถาสูตรที่ ๘
Kết thúc phần chú giải bài kinh số 8.