Chú giải Thái kinh Tăng Chi Bộ I – Chương 1 – 14.56. Phẩm Người Tối Thắng

อรรถกถา อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต เอตทัคคบาลี

Bình luận về bộ Anguttara Nikaya, phần Ekaka Nipata – Etadagga Pali

วรรคที่ ๖

Phần thứ 6

หน้าต่างที่ ๒ / ๑๐

Trang 2 trong số 10

อรรถกถาสูตรที่ ๒

Chú giải bài kinh số 2

๒. ประวัติสุทัตตอนาถปิณฑิกคฤหบดี

Tiểu sử của cư sĩ Sudatta Anathapindika

ในสูตรที่ ๒ พึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
Trong bài kinh số 2 cần được hiểu và phân tích như sau.

ด้วยบทว่า ทายกานํ ท่านแสดงว่า อนาถบิณฑิกคฤหบดีชื่อสุทัตตะ เป็นเลิศกว่าพวกอุบาสกผู้ยินดียิ่งในทาน.
Với câu “người thí chủ”, Ngài nói rằng cư sĩ Anathapindika tên Sudatta là người xuất sắc nhất trong số các cư sĩ luôn hoan hỷ trong việc bố thí.

ดังได้สดับมา ครั้งพระพุทธเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ คฤหบดีนั้นบังเกิดในเรือนสกุล กรุงหังสวดี เมื่อฟังธรรมกถาของพระศาสดา เห็นพระศาสดาทรงสถาปนาอุบาสกผู้หนึ่งในตำแหน่งเอตทัคคะเป็นเลิศกว่าพวกอุบาสกผู้ถวายทาน จึงกระทำกุศลให้ยิ่งยวดขึ้นไป ปรารถนาตำแหน่งนั้น.
Nghe kể rằng, vào thời Đức Phật có tên Padumuttara, vị cư sĩ này đã tái sinh trong một gia đình giàu có tại thành Hamsavati. Khi nghe bài giảng của Đức Phật, ông thấy Ngài tôn vinh một cư sĩ vào vị trí xuất sắc nhất trong việc bố thí. Từ đó, ông đã tích cực làm nhiều việc thiện với mong muốn đạt được vị trí đó.

เขาเวียนว่ายไปในเทวดาและมนุษย์ตลอดแสนกัป ในพุทธุปบาทกาลนี้มา บังเกิดในเรือนของสุมนเศรษฐี กรุงสาวัตถี. ชนทั้งหลายตั้งชื่อให้แก่เขาว่า สุทัตตะ.
Ông đã trải qua nhiều kiếp luân hồi giữa cõi trời và cõi người trong suốt hàng trăm ngàn kiếp. Vào thời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni xuất hiện, ông tái sinh trong gia đình của trưởng giả Suman tại thành Xá Vệ và được đặt tên là Sudatta.

ต่อมา เขาดำรงอยู่ในฆราวาสวิสัย เป็นผู้ให้ทาน เป็นทานบดีจึงได้มีชื่อว่าอนาถปิณฑิกะ อันเป็นชื่อที่เขาได้ปรารถนาไว้ เพราะคุณนั้นนั่นแหละ เขาใช้เกวียน ๕๐๐ เล่มบรรทุกสินค้า ไปยังเรือนของเศรษฐีผู้เป็นสหายรักของตนในกรุงราชคฤห์.
Về sau, ông sống đời cư sĩ, thường xuyên bố thí, trở thành một nhà hảo tâm và được gọi là Anathapindika (người cứu giúp những người nghèo khổ), đúng như điều ông từng mong ước. Ông đã dùng 500 xe chất đầy hàng hóa đến nhà của người bạn thân tại thành Vương Xá.

ได้ยินว่า พระผู้มีพระภาคพระพุทธเจ้าเสด็จอุบัติขึ้นแล้วในที่นั้น ในเวลาจวนจะใกล้รุ่งเข้าไปเฝ้าพระศาสดา ทางประตูที่เปิดไว้ด้วยอำนาจของเทวดา ฟังธรรมแล้วตั้งอยู่ในโสดาปัตติผล.
Nghe tin Đức Phật xuất hiện tại nơi đó, vào lúc gần sáng, ông đi đến gặp Ngài qua cánh cổng được mở nhờ năng lực của chư thiên, nghe pháp và đạt quả Tu-đà-hoàn.

ในวันที่ ๒ ถวายมหาทานแก่ภิกษุสงฆ์มีพระพุทธเจ้าเป็นประมุข ถือปฏิญญาของพระศาสดา เพื่อเสด็จมาสู่กรุงสาวัตถี ในทาง ๕๔ โยชน์ ในระหว่างทางให้ทานทรัพย์นับแสนๆ ให้สร้างวิหารในระยะทุกโยชน์ ปูลาดพระเชตวันด้วยเครื่องปูลาดราคานับโกฏิ ซื้อที่ดินด้วยทรัพย์ ๑๘ โกฏิ สร้างวิหารด้วยทรัพย์ ๑๘ โกฏิ.
Ngày thứ hai, ông dâng cúng đại thí cho chư Tăng có Đức Phật làm trưởng đoàn, rồi xin phép Đức Phật để trở về thành Xá Vệ, cách đó 54 do-tuần. Trên đường về, ông đã bố thí tài sản hàng trăm ngàn, xây dựng tu viện mỗi khoảng một do-tuần, trải thảm che khuôn viên Kỳ Viên với giá hàng tỷ, mua đất với 18 tỷ và xây dựng tu viện với 18 tỷ.

เมื่อวิหารเสร็จแล้ว ให้ทานตามที่ต้องการแก่บริษัท ๔ ในเวลาก่อนอาหารและหลังอาหาร กระทำการฉลองวิหารด้วยทรัพย์ ๑๘ โกฏิ.
Khi tu viện hoàn thành, ông đã bố thí theo nhu cầu cho bốn chúng trước và sau bữa ăn, và tổ chức lễ khánh thành tu viện với chi phí 18 tỷ.

การฉลองวิหารเสร็จสิ้นในเวลา ๙ เดือน. อาจารย์พวกอื่นอีกกล่าวว่า ในเวลา ๕ เดือน. แต่ข้อทุ่มเถียงกันของอาจารย์ทั้งปวงเหล่านั้นไม่มี.
Lễ khánh thành tu viện hoàn tất sau 9 tháng. Một số vị khác lại nói chỉ mất 5 tháng, nhưng những tranh luận này giữa các vị giáo thọ đều không mang tính quyết định.

เขาสละทรัพย์ ๕๔ โกฏิโดยอาการอย่างนี้ ทำทานเห็นปานนี้ให้เป็นไปในเรือนของตนตลอดกาลเป็นนิตย์.
Ông đã hiến dâng 54 tỷ tài sản như thế này, thường xuyên bố thí một cách rộng rãi như vậy trong nhà của mình suốt thời gian dài.

ทุกๆ วันมีสลากภัต ๕๐๐ ที่ มีปักขิกภัต ๕๐๐ ที่ มีสลากยาคู ๕๐๐ ที่ มีปักขิยยาคู ๕๐๐ ที่ มีธุวภัต ๕๐๐ ที่ มีสลากภัตสำหรับภิกษุอาคันตุกะ ๕๐๐ ที่ มีภัตสำหรับภิกษุผู้เตรียมตัวจะเดินทาง ๕๐๐ ที่ มีภัตสำหรับภิกษุไข้ ๕๐๐ ที่ มีภัตสำหรับภิกษุผู้คอยดูแลภิกษุไข้ ๕๐๐ ที่ มีอาสนะ ๕๐๐ ที่ปูไว้ประจำเป็นนิตย์ในเรือนทีเดียว.
Mỗi ngày, ông cung cấp 500 suất ăn theo thẻ, 500 suất ăn nửa tháng, 500 suất cháo theo thẻ, 500 suất cháo nửa tháng, 500 suất ăn thường xuyên, 500 suất ăn cho các vị Tỳ-kheo khách, 500 suất ăn cho các Tỳ-kheo chuẩn bị đi xa, 500 suất ăn cho các Tỳ-kheo bệnh, 500 suất ăn cho các Tỳ-kheo chăm sóc người bệnh, và luôn chuẩn bị sẵn 500 chỗ ngồi tại nhà.

เมื่อเป็นเช่นนั้น ในกาลต่อมาพระศาสดาประทับนั่งในพระเชตวัน เมื่อทรงสถาปนาอุบาสกทั้งหลายในตำแหน่งต่างๆ ตามลำดับ จึงทรงสถาปนาท่านไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะเป็นเลิศกว่าอุบาสกทั้งหลายผู้ถวายทานแล.
Về sau, khi Đức Phật đang ngồi tại tịnh xá Kỳ Viên, Ngài đã phong tặng vị trí cao quý nhất cho ông trong số những cư sĩ xuất sắc về bố thí.

จบอรรถกถาสูตรที่ ๒
Kết thúc phần chú giải bài kinh số 2.