Chú giải Thái kinh Tăng Chi Bộ I – Chương 1 – 14.42. Phẩm Người Tối Thắng

อรรถกถา อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต เอตทัคคบาลี

Chú giải Tăng Chi Bộ Kinh – Phẩm Một Pháp – Chương Đệ Nhất

วรรคที่ ๕

Chương thứ 5

อรรถกถาวรรคที่ ๕

Chú giải chương thứ 5

เรื่องพระเถรีผู้มีตำแหน่งเป็นเลิศ ๑๓ รูป

Chuyện về 13 vị Tỳ kheo ni có vị trí xuất sắc

อรรถกถาสูตรที่ ๑

Chú giải kinh số 1

๑. ประวัติพระมหาปชาบดีโคตมีเถรี

1. Tiểu sử Đại Tỳ kheo ni Mahapajapati Gotami

ในสูตรที่ ๑ นั้น พึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
Trong kinh số 1, cần hiểu ý nghĩa như sau.

ด้วยบทว่า ยทิทํ มหาปชาปตี โคตมี ท่านแสดงว่า พระมหาปชาบดีโคตมีเถรีเป็นเลิศกว่าพวกภิกษุณีสาวิกาผู้รู้ราตรีนาน.
Với câu “Yathidam Mahapajapati Gotami,” ngài cho thấy rằng Đại Tỳ kheo ni Mahapajapati Gotami xuất sắc hơn các nữ Tỳ kheo đã trải qua nhiều đêm dài.

ในปัญหากรรมของท่าน มีเรื่องที่จะกล่าวตามลำดับดังนี้ :-
Trong vấn đề nghiệp của ngài, có câu chuyện được kể theo thứ tự như sau:

ได้ยินว่า พระมหาปชาบดีโคตมีนี้ ครั้งพระพุทธเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ ถือปฏิสนธิในเรือนสกุล กรุงหังสวดี สมัยต่อมา กำลังฟังพระธรรมเทศนาของพระศาสดา เห็นพระศาสดาทรงสถาปนาภิกษุณีรูปหนึ่งไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะเป็นเลิศกว่าพวกภิกษุณีสาวิกาผู้รู้ราตรีนาน ก็ทำกุศลให้ยิ่งยวดขึ้นไป ปรารถนาตำแหน่งนั้น.
Nghe nói rằng Đại Tỳ kheo ni Mahapajapati Gotami, vào thời Đức Phật có tên Padumuttara, tái sinh trong một gia đình ở thành phố Hangsavati. Khi nghe pháp thoại của Đức Phật, thấy ngài lập một nữ Tỳ kheo vào vị trí xuất sắc hơn các nữ đệ tử khác, bà đã làm thêm nhiều thiện nghiệp với mong muốn đạt được vị trí đó.

นางถวายทานรักษาศีลจนตลอดชีวิต จุติจากภพนั้นแล้วบังเกิดในเทวโลก จุติจากเทวโลกในพุทธันดรหนึ่งอีก ไปบังเกิดเป็นหัวหน้าทาสี ในจำนวนทาสี ๕๐๐ คน ในกรุงพาราณสี.
Bà đã cúng dường và giữ giới suốt đời, sau khi qua đời ở cõi đó, tái sinh vào cõi trời. Sau đó, trong một kiếp Phật khác, bà tái sinh làm người đứng đầu của 500 nữ tỳ ở thành phố Benares.

ครั้งนั้น สมัยเข้าพรรษา พระปัจเจกพุทธเจ้า ๕๐๐ องค์ ลงจากเงื้อมเขานันทมูลกะ ไปที่ป่าอิสิปตนะ เที่ยวบิณฑบาตในกรุงแล้วกลับมาป่าอิสิปตนะดำริว่า ควรเราจักขอหัตถกรรมงานช่างฝีมือ เพื่อทำกุฎีสำหรับเข้าจำพรรษา.
Lúc đó, vào mùa an cư kiết hạ, 500 vị Phật Độc Giác xuống từ núi Nandamoolaka đến rừng Isipatana, đi khất thực trong thành phố rồi trở về rừng, suy nghĩ rằng họ nên xin việc thủ công để xây dựng các tịnh xá cho kỳ an cư.

เพราะเหตุไร.
Tại sao vậy?

เพราะผู้จะเข้าอยู่จำพรรษาในฤดูฝน ทั้งปฏิบัตินาลกปฏิปทา จำต้องเข้าอยู่ในเสนาสนะประจำที่มุงบังด้วยเครื่องมุงบัง ๕ อย่างอย่างใดอย่างหนึ่ง.
Bởi vì người nhập hạ trong mùa mưa, thực hành Nalakapadipada, phải ở trong nơi cư trú được che phủ bằng một trong năm loại vật liệu.

สมจริงดังพระพุทธดำรัสนี้ว่า๑- ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุไม่มีเสนาสนะไม่พึงเข้าอยู่จำพรรษา ภิกษุใดฝ่าฝืน ต้องอาบัติทุกกฏ ดังนี้.
Điều này phù hợp với lời Phật dạy: “Này các Tỳ kheo, Tỳ kheo không có nơi cư trú không nên nhập hạ. Ai vi phạm sẽ phải chịu lỗi Dukkata.”

๑- วิ. มหา. เล่ม ๔/ข้อ ๒๑๙
1- Vinaya Mahāvagga, quyển 4, mục 219

เพราะเหตุนั้น เมื่อใกล้ฤดูฝน [เข้าพรรษา] ถ้าได้เสนาสนะนั่นก็บุญละ ถ้าไม่ได้ก็จำต้องแสวงหาหัตถกรรมทำ เมื่อไม่ได้หัตถกรรมก็พึงทำเสียเอง. ภิกษุไม่มีเสนาสนะ ไม่ควรเข้าอยู่จำพรรษา. นี้เป็นธรรมดาประเพณี.
Vì vậy, khi gần mùa mưa [nhập hạ], nếu có nơi cư trú thì thật tốt, nếu không thì phải tìm kiếm công việc thủ công để làm. Nếu không tìm được, phải tự làm lấy. Tỳ kheo không có nơi cư trú không nên nhập hạ. Đây là tập tục thông thường.

เพราะเหตุนั้น พระปัจเจกพุทธเจ้าเหล่านั้นคิดว่า เราจำจักต้องขอหัตถกรรม จึงห่มจีวรเข้าไปสู่พระนครเวลาเย็น ยืนอยู่ที่ประตูเรือนของเศรษฐี.
Vì lý do đó, các vị Phật Độc Giác nghĩ rằng họ phải xin công việc thủ công, nên đã khoác y phục và vào thành phố vào buổi chiều, đứng ở cửa nhà của một phú hộ.

นางทาสีหัวหน้าถือหม้อน้ำกำลังเดินไปท่าน้ำ เห็นเหล่าพระปัจเจกพุทธเจ้าเดินเข้าพระนคร.
Người nữ tỳ đứng đầu đang cầm bình nước đi đến bến nước, nhìn thấy các vị Phật Độc Giác bước vào thành phố.

เศรษฐีรู้เหตุที่พระปัจเจกพุทธเจ้าเหล่านั้นมาแล้ว ก็กล่าวว่า ข้าพเจ้าไม่มีเวลา โปรดไปเถิด.
Phú hộ biết lý do các vị Phật Độc Giác đến và nói rằng: “Tôi không có thời gian, xin mời đi.”

ลำดับนั้น ทาสีหัวหน้าถือหม้อน้ำจะเข้าไป เห็นพระปัจเจกพุทธเจ้าเหล่านั้นกำลังเดินจากพระนคร จึงลดหม้อน้ำลง ไหว้อย่างนอบน้อม เผยปากถามว่า ทำไมหนอ พระผู้เป็นเจ้าทั้งหลายพอเข้าไปแล้วก็ออกไป.
Sau đó, người nữ tỳ đứng đầu cầm bình nước định vào, thấy các vị Phật Độc Giác đang rời khỏi thành phố, liền hạ bình nước xuống, cúi chào kính cẩn và hỏi: “Tại sao các ngài vừa vào đã lại đi ra?”

ท่านตอบว่า เราพากันมาก็เพื่อขอหัตถกรรม งานสร้างกุฎีสำหรับอยู่จำพรรษา.
Các ngài trả lời: “Chúng tôi đến để xin công việc thủ công, để xây dựng tịnh xá cho kỳ an cư.”

นางจึงถามว่า ได้ไหมล่ะเจ้าข้า. ตอบว่า ไม่ได้ดอก อุบาสิกา.
Bà hỏi: “Các ngài có được không?” Đáp: “Không, thưa cư sĩ.”

นางถามว่า จำเป็นหรือที่คนใหญ่ๆ เท่านั้นจึงจะทำกุฎีนั้นได้ หรือแม้คนยากจนก็ทำได้.
Bà hỏi: “Có cần phải là người giàu mới có thể xây dựng tịnh xá không, hay cả người nghèo cũng làm được?”

ท่านตอบว่า ใครๆ ก็ทำได้.
Các ngài đáp: “Ai cũng có thể làm được.”

นางจึงกล่าวว่า ดีละเจ้าข้า พวกดิฉันจักช่วยกันทำ ขอโปรดรับอาหารของดิฉันในวันพรุ่งนี้.
Bà nói: “Tốt quá, thưa các ngài, chúng tôi sẽ cùng nhau làm. Xin hãy nhận thức ăn của tôi vào ngày mai.”

นิมนต์แล้วก็ถือหม้อน้ำพักไว้ที่ทางท่าน้ำที่มาแล้ว กล่าวกับนางทาสีทั้งหลายว่า พวกเจ้าจงอยู่ตรงนี้กันนะ.
Sau khi thỉnh cầu, bà đặt bình nước ở lối vào bến nước và nói với các nữ tỳ rằng: “Các ngươi hãy ở đây nhé.”

เวลาที่ทาสีเหล่านั้นมา ก็กล่าวว่า พวกเจ้าทั้งหลาย พวกเราจักทำงานเป็นทาสีสำหรับคนอื่นกันตลอดไปหรือ หรือว่าอยากจะพ้นจากการเป็นทาสีเขา.
Khi các nữ tỳ đến, bà nói: “Các ngươi muốn tiếp tục làm nữ tỳ cho người khác mãi mãi hay muốn thoát khỏi kiếp nô lệ?”

เหล่าทาสีก็ตอบว่า พวกเราอยากพ้นเสียวันนี้นี่แหละ แม่เจ้า.
Các nữ tỳ trả lời: “Chúng tôi muốn thoát ngay hôm nay, thưa bà.”

นางจึงกล่าวว่า ถ้าอย่างนั้น เหล่าพระปัจเจกพุทธเจ้า ๕๐๐ องค์ที่ยังไม่ได้หัตถกรรม เราก็นิมนต์ให้ฉันในวันพรุ่งนี้แล้ว พวกเจ้าจงให้สามีของพวกเจ้า ให้งานหัตถกรรมเสียวันหนึ่ง.
Bà nói: “Nếu vậy, 500 vị Phật Độc Giác chưa có công việc thủ công, chúng ta đã thỉnh cầu họ dùng bữa vào ngày mai. Các ngươi hãy bảo chồng mình làm công việc thủ công trong một ngày.”

เหล่าทาสีก็รับว่า ดีละ แล้วบอกพวกสามี เวลาที่เขาออกมาจากดงเวลาเย็น. สามีเหล่านั้นรับปากแล้วมาประชุมกันที่ประตูเรือนทาสีหัวหน้า.
Các nữ tỳ đồng ý và thông báo cho chồng họ khi họ trở về từ rừng vào buổi tối. Những người chồng đồng ý và tập trung tại cổng nhà của nữ tỳ đứng đầu.

ครั้งนั้น ทาสีหัวหน้าจึงกล่าวว่า พ่อทั้งหลาย พรุ่งนี้พวกเจ้าจงถวายหัตถกรรมแก่พระปัจเจกพุทธเจ้าทั้งหลายด้วย แล้วบอกอานิสงส์ ขู่คนที่ไม่อยากจะทำด้วยโอวาทอันหนักหน่วง ให้ทุกคนยอมรับ.
Khi đó, nữ tỳ đứng đầu nói: “Thưa các ông, ngày mai các ông hãy dâng công việc thủ công cho các vị Phật Độc Giác, rồi bà kể về công đức và khuyên răn nghiêm khắc những người không muốn làm để họ đồng ý.”

รุ่งขึ้น นางถวายอาหารแก่เหล่าพระปัจเจกพุทธเจ้าแล้วให้การนัดหมายแก่ลูกทาสทุกคน.
Sáng hôm sau, bà dâng thức ăn cho các vị Phật Độc Giác rồi sắp xếp lịch làm việc cho tất cả các nữ tỳ.

ทันใดนั้นเอง ลูกทาสเหล่านั้นก็พากันเข้าป่า รวบรวมทัพพสัมภาระแล้ว สร้างกุฎีทีละหลังเป็นร้อยๆ หลัง จัดบริเวณมีที่จงกรมเป็นต้น วางเตียง ตั่ง น้ำฉัน น้ำใช้เป็นต้นไว้ให้พระปัจเจกพุทธเจ้าทั้งหลายรับปฏิญญาที่จะอยู่จำพรรษา ณ ที่นั้นตลอดไตรมาส ให้จัดเวรถวายอาหาร.
Ngay sau đó, các nữ tỳ vào rừng, thu thập vật liệu và xây dựng hàng trăm tịnh xá, sắp xếp khu vực có nơi đi kinh hành, đặt giường, ghế, nước uống, và nước sinh hoạt để các vị Phật Độc Giác có thể nhập hạ ở đó trong ba tháng, sắp xếp ca trực để dâng thức ăn.

ทาสีผู้ใดไม่อาจถวายในวันเวรของตนได้ ทาสีหัวหน้าก็นำอาหารจากเรือนตนถวายแทนทาสีผู้นั้น.
Nữ tỳ nào không thể dâng thức ăn vào ngày trực của mình, nữ tỳ đứng đầu sẽ mang thức ăn từ nhà mình để dâng thay.

ทาสีหัวหน้าบำรุงมาตลอดไตรมาสอย่างนี้ ให้ทาสีคนหนึ่งๆ จัดผ้าสาฎกคนละผืน. รวมเป็นผ้าสาฎกเนื้อหยาบ ๕๐๐ ผืน.
Nữ tỳ đứng đầu đã chăm lo như vậy suốt ba tháng, mỗi nữ tỳ chuẩn bị một tấm vải thô, tổng cộng 500 tấm vải thô.

นางให้เปลี่ยนแปลงผ้าสาฎกเนื้อหยาบเหล่านั้น ทำเป็นไตรจีวรถวายพระปัจเจกพุทธเจ้า ๕๐๐ องค์.
Bà cho biến đổi các tấm vải thô thành bộ y phục ba mảnh để dâng tặng 500 vị Phật Độc Giác.

พระปัจเจกพุทธเจ้าทั้งหลายไปสู่เขาคันธมาทน์ทางอากาศทั้งที่ทาสีเหล่านั้นเห็นอยู่นั่นแล.
Các vị Phật Độc Giác bay lên núi Gandhamadana giữa sự chứng kiến của các nữ tỳ.

ทาสีเหล่านั้นทุกคนทำกุศลจนตลอดชีวิต ก็บังเกิดในเทวโลก.
Tất cả các nữ tỳ đó làm thiện suốt đời và tái sinh vào cõi trời.

บรรดาทาสีเหล่านั้น ทาสีหัวหน้าจุติจากภพนั้นแล้ว บังเกิดในเรือนของหัวหน้าช่างทอหูก ไม่ไกลกรุงพาราณสี.
Trong số các nữ tỳ đó, nữ tỳ đứng đầu sau khi qua đời ở cõi trời đã tái sinh trong nhà của một thợ dệt đứng đầu, không xa thành Benares.

ต่อมาวันหนึ่ง พระปัจเจกพุทธเจ้า ๕๐๐ องค์ บุตรนางปทุมวดีที่พระเจ้ากรุงพาราณสีนิมนต์ไว้ มาถึงประตูพระราชนิเวศน์ไม่พบคนใดๆ ที่จะดูแล จึงกลับออกไปทางประตูกรุง ไปยังหมู่บ้านช่างทอหูกนั้น.
Sau đó, vào một ngày, 500 vị Phật Độc Giác, con của bà Padumavati được vua của thành Benares thỉnh mời, đến cổng hoàng cung nhưng không thấy ai tiếp đón, nên rời khỏi và đi đến làng thợ dệt.

หญิงผู้นั้นเห็นพระปัจเจกพุทธเจ้าทั้งหลาย นึกเอ็นดู ก็ไหว้หมดทุกองค์แล้วถวายอาหาร.
Người phụ nữ đó nhìn thấy các vị Phật Độc Giác, cảm thấy từ bi, liền đảnh lễ tất cả và dâng thức ăn.

พระปัจเจกพุทธเจ้าทั้งหลายฉันอาหารเสร็จแล้ว ก็ไปสู่เขาคันธมาทน์อย่างเดิม.
Các vị Phật Độc Giác sau khi dùng xong thức ăn, liền bay về núi Gandhamadana như trước.

แม้หญิงผู้นั้นทำกุศลจนตลอดชีวิตท่องเที่ยวอยู่ในเทวดาและมนุษย์ แล้วถือปฏิสนธิในเรือนของเจ้ามหาสุปปพุทธะ กรุงเทวทหะ ก่อนพระศาสดาของเราบังเกิด.
Ngay cả người phụ nữ đó làm thiện suốt đời, luân hồi trong cõi trời và cõi người, rồi tái sinh trong gia đình của vua Mahā Suppabuddha ở thành Devadaha, trước khi Đức Phật của chúng ta ra đời.

พระประยูรญาติถวายพระนามของท่านว่าโคตมี เป็นกนิษฐภคินีของพระนางมหามายา [พระพุทธมารดา].
Hoàng tộc đã đặt tên bà là Gotami, em gái của Hoàng hậu Mahāmāyā [mẹ của Đức Phật].

เหล่าพราหมณ์ผู้ชำนาญมนต์ตรวจดูพระลักษณะแล้วพยากรณ์ว่า ทารกที่อยู่ในพระครรภ์ของพระนางทั้งสองพระองค์ จักเป็นจักรพรรดิ.
Các vị Bà-la-môn thông thạo kinh chú sau khi xem tướng đã tiên đoán rằng đứa trẻ trong bụng hai vị công chúa sẽ trở thành vị vua tối thượng.

พระเจ้าสุทโธทนมหาราชทรงมงคลอภิเษกกับพระนางทั้งสองพระองค์ เวลาที่ทรงเจริญวัยแล้วทรงนำไปอยู่พระราชนิเวศน์ของพระองค์.
Vua Suddhodana đã cử hành lễ thành hôn với cả hai vị công chúa và khi họ trưởng thành, ngài đưa họ về cung điện của mình.

ต่อมา พระโพธิสัตว์ของเราจุติจากสวรรค์ชั้นดุสิต ทรงถือปฏิสนธิในพระครรภ์ของพระนางมหามายาเทวี.
Sau đó, Bồ Tát của chúng ta giáng sinh từ cõi trời Tusita, nhập thai trong bụng của Hoàng hậu Mahāmāyā.

ในวันที่ ๗ ตั้งแต่วันที่พระโพธิสัตว์ประสูติแล้ว พระนางมหามายาเทวีก็สวรรคต บังเกิดในสวรรค์ชั้นดุสิต.
Vào ngày thứ 7 sau khi Bồ Tát ra đời, Hoàng hậu Mahāmāyā qua đời và tái sinh vào cõi trời Tusita.

พระเจ้าสุทโธทนมหาราชก็ทรงสถาปนาพระนางมหาปชาบดีโคตมี พระมาตุจฉา [พระน้านาง] ของพระมหาสัตว์ไว้ในตำแหน่งพระอัครมเหสี.
Vua Suddhodana đã lập Hoàng hậu Mahāpajāpatī Gotami, dì ruột [nàng dì] của Bồ Tát, làm Hoàng hậu chính.

เวลานั้น นันทกุมารก็ประสูติ.
Lúc đó, Hoàng tử Nanda cũng được sinh ra.

พระมหาปชาบดีนี้ทรงมอบพระนันทกุมารแก่พระพี่เลี้ยงนางนม ทรงประคบประหงมบำรุงพระโพธิสัตว์ด้วยพระองค์เอง.
Hoàng hậu Mahāpajāpatī giao Hoàng tử Nanda cho các bảo mẫu, còn bà tự mình chăm sóc Bồ Tát.

สมัยต่อมา พระโพธิสัตว์เสด็จออกมหาภิเนษกรมณ์ บรรลุพระสัพพัญญุตญาณ ทรงอนุเคราะห์โลก เสด็จถึงกรุงกบิลพัสดุ์ เสด็จเข้าไปบิณฑบาตในพระนคร.
Sau đó, Bồ Tát từ bỏ thế gian, đạt đến trí tuệ toàn giác, cứu giúp thế gian, ngài đến thành Kapilavatthu và vào thành khất thực.

ครั้งนั้น พระเจ้าสุทโธทนมหาราชพุทธบิดาทรงสดับธรรมกถา ณ ระหว่างถนน เป็นพระโสดาบัน.
Lúc đó, vua Suddhodana, thân phụ của Đức Phật, đã nghe pháp thoại giữa đường và đạt quả vị Dự lưu (Sotāpanna).

ครั้นวันที่ ๒ พระนันทกุมารก็ทรงผนวช.
Ngày thứ hai, Hoàng tử Nanda xuất gia.

วันที่ ๗ พระราหุลก็ทรงผนวช.
Ngày thứ bảy, Hoàng tử Rāhula cũng xuất gia.

ต่อมา พระศาสดาทรงอาศัยกรุงเวสาลีประทับอยู่ ณ กูฏาคารศาลา.
Sau đó, Đức Thế Tôn cư trú tại thành Vesāli, ở Cūḍagārasālā.

สมัยนั้น พระเจ้าสุทโธทนมหาราชทรงทำให้แจ้งพระอรหัตแล้วปรินิพพาน ภายใต้พระมหาเศวตฉัตร.
Lúc đó, vua Suddhodana đạt đến quả vị Arahant và nhập Niết-bàn dưới tán lọng trắng.

ครั้งนั้น พระนางมหาปชาบดีเกิดว้าเหว่พระหฤทัยจะทรงผนวช.
Khi đó, Hoàng hậu Mahāpajāpatī cảm thấy cô đơn trong lòng và quyết định xuất gia.

แต่นั้น นางปาทปริจาริกาของพระกุมาร ๕๐๐ พระองค์ผู้ซึ่งเสด็จออกทรงผนวชเมื่อจบกลหวิวาทสูตร ริมฝั่งแม่น้ำโรหิณี ทุกคนมีจิตเป็นอันเดียวกันว่า พวกเราจักเข้าไปเฝ้าพระนางมหาปชาบดีแล้วบวชในสำนักพระศาสดาหมดทุกคน.
Sau đó, 500 nữ tỳ của các Hoàng tử đã xuất gia sau khi nghe bài kinh về tranh cãi bên bờ sông Rohini, đều đồng lòng rằng họ sẽ đến gặp Hoàng hậu Mahāpajāpatī và xuất gia dưới sự hướng dẫn của Đức Phật.

จึงให้พระนางมหาปชาบดีเป็นหัวหน้า ประสงค์จะไปเฝ้าพระศาสดา.
Vì vậy, họ chọn Hoàng hậu Mahāpajāpatī làm người dẫn đầu, cùng nhau đi gặp Đức Phật.

ก็พระนางมหาปชาบดีนี้ทรงทูลขอบรรพชากะพระศาสดา ครั้งเดียวครั้งแรกเท่านั้น ก็ไม่ได้.
Hoàng hậu Mahāpajāpatī đã thỉnh cầu xuất gia với Đức Phật lần đầu tiên nhưng không được chấp nhận.

เพราะเหตุนั้น พระนางจึงรับสั่งเรียกช่างกัลบกมาแล้วให้ตัดพระเกศา ทรงครองผ้ากาสายะ [ผ้าย้อมน้ำฝาด] ทรงพาเหล่าสากิยานีทั้งหมดนั้น เสด็จถึงกรุงเวสาลี.
Vì vậy, bà đã gọi thợ cạo đến cắt tóc, mặc y phục màu vàng thẫm [vải nhuộm nước trái cây], và dẫn tất cả các phụ nữ dòng họ Sakya đến thành Vesāli.

ให้ท่านพระอานนทเถระทูลอ้อนวอนพระทศพล ก็ทรงได้บรรพชาอุปสมบทด้วยครุธรรม ๘ ประการ.
Nhờ Tôn giả Ānanda thỉnh cầu Đức Phật, bà đã được phép xuất gia theo Bát kỉnh pháp.

ส่วนเหล่าสากิยานีทั้งหมด ก็ได้อุปสมบทพร้อมกัน.
Tất cả các phụ nữ dòng họ Sakya cũng được xuất gia cùng lúc.

นี้เป็นความสังเขปในเรื่องนี้.
Đây là tóm tắt của câu chuyện này.

ส่วนเรื่องนี้โดยพิสดารมาแล้วในพระบาลี.
Câu chuyện chi tiết đã được kể trong kinh điển Pāli.

ก็พระนางมหาปชาบดีครั้นทรงอุปสมบทอย่างนี้แล้ว เข้าเฝ้าพระศาสดาถวายบังคมแล้ว ประทับ ณ ที่สมควรส่วนข้างหนึ่ง.
Sau khi xuất gia, Hoàng hậu Mahāpajāpatī đến yết kiến Đức Phật, đảnh lễ và ngồi một bên chỗ thích hợp.

เวลานั้นพระศาสดาทรงแสดงธรรมโปรดพระนาง พระนางรับกรรมฐานในสำนักพระศาสดาพระองค์เดียวก็บรรลุพระอรหัต.
Lúc đó, Đức Phật đã thuyết pháp cho bà, bà nhận pháp hành thiền và chỉ dưới sự hướng dẫn của Ngài, bà đã đạt được quả vị Arahant.

ภิกษุณี ๕๐๐ รูปนอกนั้นก็บรรลุพระอรหัต เมื่อจบนันทโกวาทสูตร.
500 vị Tỳ kheo ni khác cũng đạt quả vị Arahant sau khi nghe xong bài kinh Nandakovāda.

เรื่องนี้เกิดขึ้นด้วยประการฉะนี้.
Câu chuyện này đã xảy ra như vậy.

ต่อมาภายหลัง พระศาสดาประทับนั่ง ณ พระเชตวันวิหาร เมื่อทรงสถาปนาภิกษุณีทั้งหลายไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะหลายตำแหน่ง จึงทรงสถาปนาพระมหาปชาบดีไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะเป็นเลิศกว่าพวกภิกษุณีสาวิกาผู้เป็นรัตตัญญู รู้ราตรีนานแล.
Sau đó, khi Đức Phật ngồi tại tịnh xá Kỳ Viên và phong các Tỳ kheo ni vào nhiều vị trí xuất sắc, Ngài đã phong Hoàng hậu Mahāpajāpatī vào vị trí xuất sắc hơn các Tỳ kheo ni khác trong việc hiểu biết sâu rộng và kinh nghiệm dài lâu.

จบอรรถกถาสูตรที่ ๑
Kết thúc chú giải Kinh số 1.