Chú giải Thái kinh Tăng Chi Bộ I – Chương 1 – 14.23. Phẩm Người Tối Thắng
Mục lục
อรรถกถา อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต เอตทัคคบาลี
Lời chú giải trong Tăng Chi Bộ Kinh, Phẩm Một, Phần Bậc Tối Thắng.
วรรคที่ ๓
Chương thứ 3.
หน้าต่างที่ ๔ / ๑๐.
Cửa sổ thứ 4 / 10.
อรรถกถาสูตรที่ ๔
Lời chú giải Kinh số 4
ประวัติพระวังคีสเถระ
Tiểu sử của Tôn giả Vangisa
พึงทราบวินิจฉัยในสูตรที่ ๔ (เรื่องพระวังคีสะ) ดังต่อไปนี้.
Trong Kinh số 4 (chuyện về Tôn giả Vangisa), cần hiểu các ý nghĩa như sau.
ด้วยบทว่า ปฏิภาณวนฺตานํ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงว่า พระวังคีสะเถระเป็นยอดของเหล่าภิกษุผู้มีปฏิภาณสมบูรณ์.
Với cụm từ “Patibhānavantānaṃ,” Đức Thế Tôn dạy rằng Tôn giả Vangisa là bậc cao nhất trong số các Tỳ-kheo có tài ứng khẩu hoàn hảo.
ได้ยินว่า พระเถระนี้ เมื่อเข้าไปเฝ้าพระทศพลตั้งแต่คลองแห่งจักษุ ก็กล่าวสรรเสริญคุณพระศาสดาอุปมากับพระจันทร์ อุปมากับพระอาทิตย์ กับอากาศ กับมหาสมุทร กับพระยาช้าง กับพระยามฤคสีหะ หลายร้อยหลายพันบท จึงเข้าเฝ้า เพราะฉะนั้น ท่านจึงเป็นยอดของเหล่าภิกษุผู้มีปฏิภาณ.
Nghe rằng, khi Tôn giả này đến yết kiến Đức Thế Tôn, từ ánh mắt đã bắt đầu ca ngợi phẩm hạnh của Đức Phật, so sánh Ngài với mặt trăng, mặt trời, bầu trời, đại dương, vua voi, vua sư tử qua hàng trăm, hàng ngàn câu. Vì vậy, ngài được xem là đứng đầu trong những Tỳ-kheo có tài ứng khẩu.
ในปัญหากรรมของท่าน มีเรื่องที่จะกล่าวความตามลำดับดังต่อไปนี้.
Trong vấn đề nghiệp của ngài, có câu chuyện sẽ được kể theo thứ tự như sau.
ได้ยินว่า ครั้งพระพุทธเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ พระเถระแม้รูปนี้ถือปฏิสนธิในครอบครัวที่มีโภคสมบัติมาก ในกรุงหงสวดี ไปวิหารฟังธรรมโดยนัยก่อนนั่นแล เห็นพระศาสดาทรงสถาปนาภิกษุรูปหนึ่งไว้ในตำแหน่งเป็นยอดของเหล่าภิกษุผู้มีปฏิภาณ จึงกระทำกุศลกรรมแด่พระศาสดา กระทำความปรารถนาว่า ในอนาคตกาล แม้ข้าพระองค์พึงเป็นยอดของเหล่าภิกษุผู้มีปฏิภาณ เป็นผู้อันพระศาสดาทรงพยากรณ์แล้ว กระทำกุศลจนตลอดชีพเวียนว่ายอยู่ในเทวดาและมนุษย์.
Nghe nói rằng, vào thời Đức Phật Padumuttara, vị Tôn giả này sinh ra trong một gia đình giàu có tại thành Hongsawadi. Ngài đến tịnh xá nghe pháp, thấy Đức Phật tôn phong một vị Tỳ-kheo vào vị trí cao nhất trong số các Tỳ-kheo có tài ứng khẩu. Ngài liền làm các thiện nghiệp và phát nguyện rằng trong tương lai, mong rằng mình cũng sẽ là bậc đứng đầu trong các Tỳ-kheo có tài ứng khẩu và được Đức Phật thọ ký. Ngài làm việc thiện suốt đời, luân hồi giữa cõi trời và nhân gian.
ในพุทธุปบาทกาลนี้ ก็มาบังเกิดในครอบครัวพราหมณ์ กรุงสาวัตถี ญาติทั้งหลายขนานนามว่า วังคีสมาณพ.
Trong thời kỳ Đức Phật hiện tại, ngài tái sinh vào một gia đình Bà-la-môn ở thành Savatthi. Người thân đặt tên cho ngài là Vangisa.
ท่านเจริญวัยแล้วเรียนไตรเพท ทำให้อาจารย์ชอบใจแล้ว ศึกษามนต์ชื่อว่า ฉวสีสมนต์ มนต์รู้ศีรษะคน เอาเล็บเคาะหัวศพแล้วก็รู้ว่า สัตว์นี้บังเกิดในกำเนิดชื่อโน้นๆ.
Khi trưởng thành, ngài học thuộc Tam Tạng, làm cho thầy hài lòng và học được một loại thần chú gọi là Chavāsīsamanta, thần chú biết rõ về đầu của người. Chỉ cần gõ móng tay lên đầu một thi hài, ngài sẽ biết linh hồn đó tái sinh vào cảnh giới nào.
พราหมณ์ทั้งหลายทราบว่า มนต์นี้เป็นทางสำหรับเราเลี้ยงชีพ จึงให้วังคีสมาณพนั่งในรถที่ปกปิดแล้วไปยังคามนิคมและราชธานีทั้งหลาย หยุดที่ประตูเมืองหรือประตูนิคม ทราบว่ามหาชนมาชุมกันแล้วแล้ว ก็พูดว่า ผู้ใดเห็นวังคีสะผู้นั้นจะได้ทรัพย์ หรือได้ยศ หรือได้ไปสวรรค์ ดังนี้.
Các Bà-la-môn nhận thấy thần chú này là phương tiện kiếm sống, nên đưa Vangisa lên một cỗ xe kín, đưa đến các làng mạc và thành phố lớn. Khi đến cửa thành hay cửa làng, họ thông báo cho mọi người rằng ai nhìn thấy Vangisa sẽ được của cải, danh vọng hoặc sẽ lên thiên đàng.
ชนเป็นอันมากฟังถ้อยคำของพราหมณ์เหล่านั้นแล้วให้สินจ้าง ต้องการจะดู.
Nhiều người nghe những lời của các Bà-la-môn đó liền trả tiền, mong muốn được xem.
พระราชาและอำมาตย์ของพระราชาไปยังสำนักของพราหมณ์เหล่านั้นถามว่า คุณวิเศษคือการรู้ของอาจารย์เป็นอย่างไร. ท่านทั้งหลายไม่รู้หรือ ชื่อว่าบัณฑิตอื่นที่จะเหมือนกับอาจารย์ของพวกเราไม่มีในชมพูทวีปทั้งสิ้น ให้บุคคลนำศีรษะของคนแม้ตายไปแล้ว ๓ ปี เอาเล็บเคาะก็รู้ว่า สัตว์นี้ไปเกิดในที่โน้น.
Nhà vua và các đại thần đến chỗ các Bà-la-môn đó và hỏi: “Sự tài giỏi của thầy các ngươi là gì?” Các Bà-la-môn đáp: “Không có học giả nào trong toàn cõi Jambudvipa sánh được với thầy chúng tôi. Chỉ cần gõ móng tay lên đầu của người đã chết ba năm, thầy có thể biết được người đó đã tái sinh ở đâu.”
ฝ่ายวังคีสะเพื่อจะตัดความสงสัยของมหาชนจึงให้นำชนเหล่านั้นมาแล้วให้บอกคติของตนๆ อาศัยเหตุนั้นได้ทรัพย์จากมือของมหาชน ร้อยหนึ่งบ้าง พันหนึ่งบ้าง.
Về phần Vangisa, để giải trừ nghi ngờ của mọi người, ngài yêu cầu họ mang đến những người đó rồi cho biết nơi tái sinh của họ. Nhờ vậy, ngài nhận được của cải từ người dân, khi thì hàng trăm, khi thì hàng ngàn đồng.
พวกพราหมณ์พาวังคีสะมาณพเที่ยวไปตามชอบใจแล้ว ก็มาถึงกรุงสาวัตถีอีก วังคีสะอยู่ในที่ไม่ไกลเชตวันมหาวิหาร คิดว่าคนทั้งหลายพูดกันว่าพระสมณโคดมเป็นบัณฑิต ก็แต่ว่าเราไม่ควรจะเที่ยวไปกระทำตามคำของพราหมณ์เหล่านี้อย่างเดียวทุกเวลา เราควรไปสำนักของบัณฑิตทั้งหลายบ้าง.
Các Bà-la-môn đưa Vangisa đi khắp nơi như ý họ muốn và cuối cùng đến thành Xá-vệ. Vangisa ở không xa tịnh xá Kỳ Viên, suy nghĩ rằng: “Mọi người nói rằng Sa-môn Gotama là bậc hiền trí. Chúng ta không nên chỉ nghe lời các Bà-la-môn mọi lúc, mà nên đến gặp các bậc hiền trí khác nữa.”
วังคีสมาณพนั้นกล่าวกะพราหมณ์ทั้งหลายว่า ท่านทั้งหลายจงไปเถิด. เราจะไม่ไป [เราจะไป] เฝ้าพระสมณโคดมกับใครเป็นอันมาก.
Vangisa nói với các Bà-la-môn rằng: “Các vị hãy đi đi, ta sẽ không đi cùng. Ta sẽ đi gặp Sa-môn Gotama cùng với nhiều người khác.”
พราหมณ์เหล่านั้นบอกว่า วังคีสะท่านอย่าชอบใจเฝ้าพระสมณโคดมเลย เพราะคนใดเห็นพระสมณะนั้น พระสมณะนั้นก็จะกลับใจบุคคลนั้นด้วยมายากล.
Các Bà-la-môn nói: “Này Vangisa, đừng ham gặp Sa-môn Gotama. Ai thấy vị Sa-môn đó, ông ấy sẽ làm thay đổi tâm trí người đó bằng phép thuật.”
วังคีสะไม่เชื่อถือถ้อยคำของพราหมณ์เหล่านั้น ไปเฝ้าพระศาสดา กระทำปฏิสัณฐานด้วยคำอันไพเราะ นั่ง ณ ที่สมควรส่วนหนึ่ง.
Vangisa không tin lời của các Bà-la-môn, ngài đến gặp Đức Phật, chào hỏi bằng những lời tốt đẹp và ngồi xuống một bên.
ครั้งนั้น พระศาสดาถามเธอว่า วังคีสะ เธอรู้ศิลปอะไร.
Lúc ấy, Đức Phật hỏi ngài: “Này Vangisa, ngươi biết nghệ thuật gì?”
วังคีสะทูลตอบว่า พระเจ้าข้า ข้าพระองค์รู้ฉวสีสมนต์.
Vangisa thưa: “Thưa Đức Thế Tôn, con biết thần chú Chavāsīsamanta.”
พระศาสดาตรัสถามว่า มนต์นั้นทำอะไร.
Đức Phật hỏi: “Thần chú đó dùng để làm gì?”
วังคีสะทูลว่า ร่ายมนต์นั้นแล้วเอาเล็บเคาะศีรษะของคนแม้ตายไปแล้วถึง ๓ ปี ก็รู้ที่เขาเกิด พระเจ้าข้า.
Vangisa thưa: “Khi đọc thần chú đó rồi gõ móng tay lên đầu của người đã chết đến ba năm, con có thể biết nơi người đó tái sinh, thưa Đức Thế Tôn.”
พระศาสดาทรงแสดงศีรษะของคนที่เกิดในนรกศีรษะหนึ่งแก่วังคีสะนั้น ของคนเกิดในมนุษย์ศีรษะหนึ่ง ของคนเกิดในเทวโลกศีรษะหนึ่ง แสดงศีรษะของผู้ปรินิพพานแล้วศีรษะหนึ่ง.
Đức Phật liền đưa ra một cái đầu của người tái sinh trong địa ngục, một cái đầu của người tái sinh làm người, một cái đầu của người tái sinh trên cõi trời, và một cái đầu của người đã đạt Niết-bàn.
วังคีสะนั้นเคาะศีรษะแรกกราบทูลว่าท่านพระโคดม สัตว์นี้ไปสู่นรก.
Vangisa gõ vào cái đầu thứ nhất và thưa rằng: “Thưa Ngài Gotama, chúng sinh này đã tái sinh vào địa ngục.”
พระศาสดาตรัสตอบว่า สาธุ สาธุ ท่านเห็นดีแล้ว แล้วตรัสถามว่า สัตว์นี้ไปไหน วังคีสะ. ไปสู่มนุษยโลก ท่านพระโคดม. สัตว์นี้ละไปไหน วังคีสะทูลว่า สัตว์นี้ไปเทวโลก พระเจ้าข้า.
Đức Phật đáp: “Tốt lắm, tốt lắm, ngươi đã thấy đúng.” Rồi Ngài hỏi: “Còn chúng sinh này đi đâu, Vangisa?” Vangisa trả lời: “Tái sinh làm người, thưa Ngài Gotama.” Ngài lại hỏi: “Và chúng sinh này thì sao?” Vangisa thưa: “Chúng sinh này tái sinh vào cõi trời, thưa Đức Thế Tôn.”
เขากราบทูลถึงสถานที่ไปของคนทั้ง ๓ พวกด้วยประการฉะนี้ แต่เมื่อเอาเล็บเคาะศีรษะของผู้ปรินิพพาน ก็ไม่เห็นทั้งปลายทั้งต้น.
Ngài Vangisa đã xác định nơi tái sinh của cả ba hạng chúng sinh. Nhưng khi gõ móng tay lên đầu của người đã đạt Niết-bàn, ngài không thấy được đầu hay cuối.
ทีนั้น พระศาสดาจึงตรัสถามวังคีสะนั้นว่า ท่านไม่อาจเห็นหรือวังคีสะ. วังคีสะมาณพทูลว่า เห็นซิ ท่านพระโคดม ข้าพระองค์ขอสอบสวนดูก่อน แล้วพลิกกลับไปกลับมา.
Đức Phật liền hỏi: “Ngươi không thấy được sao, Vangisa?” Vangisa đáp: “Thưa Ngài Gotama, con có thấy, nhưng xin cho con kiểm tra thêm,” rồi ngài đảo qua đảo lại cái đầu.
วังคีสะจักรู้คติของพระขีณาสพด้วยมนต์ของลัทธิภายนอกได้อย่างไร เมื่อเป็นเช่นนั้น เหงื่อก็ผุดออกจากหน้าผากของเขา เขาละอายแล้วยืนนิ่ง.
Vangisa không thể nào biết nơi tái sinh của vị A-la-hán bằng thần chú ngoại đạo. Ngay lúc đó, mồ hôi bắt đầu rịn ra trên trán, ngài cảm thấy xấu hổ và đứng im.
ครั้งนั้น พระศาสดาตรัสกะเขาว่า ลำบากหรือวังคีสะ วังคีสะทูลว่า พระเจ้าข้า ท่านโคดม ข้าพระองค์ไม่รู้ที่ไปของสัตว์นี้ ถ้าพระองค์ทราบขอจงตรัสบอกเถิด.
Khi ấy, Đức Phật nói với ngài: “Khó khăn lắm sao, Vangisa?” Vangisa thưa: “Thưa Ngài Gotama, con không biết được nơi tái sinh của chúng sinh này. Nếu Ngài biết, xin hãy chỉ cho con.”
พระศาสดาตรัสว่า วังคีสะ เรารู้แม้ศีรษะนี้ แม้ยิ่งกว่านี้ก็รู้ ดังนี้แล้วได้ภาษิตพระคาถา ๒ คาถานี้ในพระธรรมบทว่า
Đức Phật nói: “Này Vangisa, ta biết được nơi tái sinh của cái đầu này và còn biết nhiều hơn thế nữa.” Rồi Ngài thuyết giảng hai câu kệ trong Kinh Pháp Cú:
จุตึ โย เวทิ สตฺตานํ อุปปตฺตึ จ สพฺพโส
อสตฺตํ สุคตํ พุทฺธํ ตมหํ พฺรูมิ พฺราหฺมณํ
ยสฺส คตึ น ชานนฺติ เทวา คนฺธพฺพมานุสา
ขีณาสวํ อรหนฺตํ ตมหํ พฺรูมิ พฺราหฺมณนฺติ.
“Ai biết rõ sự sinh diệt của các chúng sinh một cách toàn diện, không còn dính mắc, là vị Phật đích thực, bậc Đấng Tối Thắng. Người mà chư thiên, nhân loại, chư thần không biết được cảnh giới đi về, là bậc A-la-hán đã tận diệt mọi lậu hoặc, ta gọi đó là vị Bà-la-môn chân chính.”
ผู้ใดรู้จุติและอุปบัติ ของสัตว์ทั้งหลายโดย ประการทั้งปวง เราเรียกผู้นั้น ผู้ไม่ข้องอยู่แล้ว ไปดีแล้ว รู้แล้วว่าเป็นพราหมณ์.
Ai biết rõ sự sinh diệt của tất cả chúng sinh một cách toàn diện, chúng ta gọi người đó là bậc đã không còn dính mắc, đã ra đi an lạc, và là bậc Bà-la-môn đã giác ngộ.
เทพคนธรรพ์และมนุษย์ ไม่ทราบคติของ ผู้ใด เราเรียกผู้นั้น ผู้มีอาสวะสิ้นแล้ว ผู้เป็นพระ อรหันต์ ว่าเป็นพราหมณ์ ดังนี้.
Những vị thiên thần, Gandhabba và con người không biết nơi mà ai đã tái sinh; chúng ta gọi người đó, bậc đã tận diệt hết lậu hoặc, là vị A-la-hán, và là một Bà-la-môn đích thực.
แต่นั้น วังคีสะทูลว่า ท่านโคดม ผู้แลกวิชากับวิชาไม่มีความเสื่อม ข้าพระองค์จักถวายมนต์ที่ข้าพระองค์รู้แด่พระองค์ พระองค์ได้โปรดตรัสบอกมนต์นั้นแก่ข้าพระองค์.
Sau đó, Vangisa thưa rằng: “Thưa Ngài Gotama, Ngài là bậc đã đổi tri thức lấy trí tuệ vô biên. Con xin dâng tặng thần chú mà con biết lên Ngài. Xin Ngài vui lòng truyền cho con thần chú của Ngài.”
พระศาสดาตรัสว่า วังคีสะ เราจะไม่แลกมนต์ด้วยมนต์ เราจะให้อย่างเดียวเท่านั้น. วังคีสะทูลว่า ดีละท่านโคดม ขอจงโปรดประทานแก่ข้าพระองค์เถิด แล้วแสดงความนอบน้อมนั่งกระทำประณมมือแล้ว.
Đức Phật nói: “Này Vangisa, ta sẽ không đổi thần chú lấy thần chú. Ta chỉ trao tặng mà thôi.” Vangisa thưa: “Thật tốt, thưa Ngài Gotama, xin hãy ban thần chú cho con.” Rồi ngài cúi lạy, ngồi xuống với đôi tay chắp lại.
พระศาสดาตรัสว่า วังคีสะ เมื่อสมัยท่านเรียนมนต์อันมีค่ามาก หรือมนต์อะไรๆ ไม่ต้องมีการอยู่อบรมหรือ.
Đức Phật hỏi: “Này Vangisa, khi ngươi học các thần chú quý giá hay bất kỳ thần chú nào, ngươi có phải tu tập hay rèn luyện không?”
วังคีสะ ไม่มีดอก ท่านโคดม.
Vangisa đáp: “Thưa Ngài Gotama, không cần phải tu tập.”
พระศาสดาตรัสว่า ท่านจะสำคัญว่า มนต์ของเราไม่มีการอบรมหรือ.
Đức Phật nói: “Ngươi nghĩ rằng thần chú của ta không cần sự tu tập sao?”
ขึ้นชื่อว่า พราหมณ์ทั้งหลายย่อมเป็นผู้ไม่อิ่มด้วยมนต์ เพราะฉะนั้น วังคีสะนั้นจึงกราบทูลพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า ท่านพระโคดม ข้าพระองค์ก็จักกระทำข้อกำหนดที่พระองค์ตรัสไว้.
Được biết rằng các Bà-la-môn không bao giờ cảm thấy thỏa mãn với các thần chú, vì vậy Vangisa đã thưa với Đức Phật rằng: “Thưa Ngài Gotama, con sẽ thực hiện các quy tắc mà Ngài đã dạy.”
พระศาสดาตรัสว่า วังคีสะ เราเมื่อจะให้มนต์นี้ ย่อมให้แก่ผู้ที่มีเพศเสมอกันกับเรา.
Đức Phật nói: “Này Vangisa, khi ta truyền thần chú này, ta sẽ trao cho người có phẩm hạnh giống như ta.”
วังคีสะกล่าวกะพราหมณ์ทั้งหลายว่า ข้าพเจ้าควรกระทำกิจอย่างใดอย่างหนึ่ง แล้วไปเรียนมนต์นี้. วังคีสะกล่าวว่า ท่านทั้งหลาย เมื่อข้าพเจ้าบวชแล้ว ก็อย่าคิดเลย ข้าพเจ้าเรียนมนต์แล้วจักเป็นผู้ยิ่งใหญ่ทั่วชมพูทวีป เมื่อเป็นเช่นนั้น แม้ท่านทั้งหลายก็จักมีความเจริญด้วย จึงบวชในสำนักพระศาสดาเพื่อเรียนมนต์.
Vangisa nói với các Bà-la-môn rằng: “Ta nên thực hiện một việc gì đó trước khi học thần chú này.” Vangisa nói: “Khi ta xuất gia, đừng lo lắng. Sau khi học thần chú, ta sẽ trở thành người vĩ đại khắp cõi Jambudvipa, và khi điều đó xảy ra, các vị cũng sẽ thăng tiến.” Rồi ngài xuất gia dưới sự hướng dẫn của Đức Phật để học thần chú.
พระศาสดาตรัสว่า ท่านจงอยู่อบรมเพื่อเรียนมนต์ก่อนแล้วตรัสบอกอาการ ๓๒ สัตว์ผู้มีปัญญาเมื่อสาธยายอาการ ๓๒ อยู่ก็เริ่มตั้งความสิ้นไปและความเสื่อมไปในอาการ ๓๒ นั้น เจริญวิปัสสนาแล้วบรรลุพระอรหัต.
Đức Phật nói: “Ngươi hãy tu tập trước khi học thần chú,” rồi Ngài dạy về 32 tướng. Khi vị có trí tuệ tụng về 32 tướng, bắt đầu hiểu được sự diệt và suy tàn của chúng, phát triển thiền quán và chứng đắc quả A-la-hán.
เมื่อท่านบรรลุพระอรหัตแล้ว พวกพราหมณ์ทั้งหลายในสำนักของท่านด้วยคิดว่า วังคีสะจะเป็นอย่างไรหนอ เราจักไปเยือนเธอถามว่า ท่านวังคีสะ ท่านเรียนศิลปะในสำนักของพระสมณโคดมแล้วหรือ
Khi ngài chứng quả A-la-hán, các Bà-la-môn trong cộng đồng của ngài nghĩ rằng: “Vangisa giờ đây thế nào nhỉ? Chúng ta sẽ đến thăm và hỏi xem liệu ngài đã học được nghệ thuật từ Sa-môn Gotama chưa.”
ว. เออ เราเรียนแล้ว.
Vangisa đáp: “Phải, ta đã học rồi.”
พ. ถ้าอย่างนั้น มาเถอะ เราจะไปกัน.
Bà-la-môn: “Vậy thì, hãy đi cùng chúng ta.”
ว. ท่านจงไปกันเถอะ กิจที่จะไปกับท่านเราทำเสร็จแล้ว.
Vangisa: “Các vị cứ đi đi, ta đã hoàn tất việc đi cùng các vị rồi.”
พราหมณ์ทั้งหลายกล่าวว่า พวกเราบอกท่านไว้ก่อนแล้วเทียวว่า พระสมณโคดมจะทำคนผู้ที่มาหาตนให้กลับใจด้วยมายากล บัดนี้ตัวท่านอยู่ในอำนาจของพระสมณโคดมแล้ว พวกเราจักทำอะไรในสำนักของท่าน ต่างพากันหลีกไปแล้วตามทางที่มานั้นแหละ.
Các Bà-la-môn nói: “Chúng ta đã bảo với ngươi từ trước rằng Sa-môn Gotama sẽ làm thay đổi tâm trí những ai đến với ông bằng phép thuật. Giờ đây ngươi đã nằm dưới sự ảnh hưởng của Ngài. Chúng ta không còn gì để làm tại nơi này.” Rồi họ bỏ đi theo con đường họ đã đến.
ฝ่ายพระวังคีสะเถระไปเฝ้าพระทศพลเวลาใดๆ ก็ไปกระทำความสดุดีอย่างหนึ่งในเวลานั้นๆ ด้วยเหตุนั้น พระศาสดาประทับนั่ง ณ ท่ามกลางพระสงฆ์ทรงสถาปนาท่านไว้ในตำแหน่งเป็นยอดของเหล่าภิกษุผู้มีปฏิภาณ.
Tôn giả Vangisa, mỗi khi đến yết kiến Đức Phật, đều dâng lời ca ngợi khác nhau. Vì lý do đó, Đức Phật đã ngồi giữa Tăng đoàn và phong ngài vào vị trí đứng đầu trong các Tỳ-kheo có tài ứng khẩu.