(26) 6. Abhiññāvaggo
(26) 6. Phẩm Thắng Trí
1-3. Abhiññāsuttādivaṇṇanā
1-3. Giải thích Kinh Thắng Trí và các kinh tiếp theo
254-256. Chaṭṭhassa paṭhame abhiññāyāti jānitvā.
254-256. Trong bài kinh thứ nhất của phẩm này, “abhiññāyāti” có nghĩa là “biết rõ.”
Samatho ca vipassanā cāti cittekaggatā ca saṅkhārapariggahavipassanāñāṇañca.
Sự tĩnh lặng (samatha) và minh sát (vipassanā) bao gồm cả sự nhất tâm (cittekaggatā) và trí tuệ minh sát trong việc quán chiếu các hành (saṅkhārapariggaha).
Vijjā ca vimutti cāti maggañāṇavijjā ca sesā sampayuttakadhammā ca.
Trí tuệ (vijjā) và giải thoát (vimutti) bao gồm trí tuệ của đạo (maggañāṇa) cùng với các pháp tương ưng khác.
Dutiye anariyapariyesanāti anariyānaṃ esanā gavesanā.
Trong bài kinh thứ hai, “anariyapariyesanā” nghĩa là sự tìm kiếm của những người không phải bậc Thánh.
Jarādhammanti jarāsabhāvaṃ.
“Jarādhammanti” nghĩa là bản chất của sự già.
Sesesupi eseva nayo.
Trong các đoạn kinh khác cũng nên hiểu theo cách này.
Tatiyaṃ uttānameva.
Bài kinh thứ ba đã rõ ràng, không cần giải thích thêm.
4. Mālukyaputtasuttavaṇṇanā
4. Giải thích Kinh Mālukyaputta
257. Catutthe mālukyaputtoti mālukyabrāhmaṇiyā putto.
257. Trong bài kinh thứ tư, “mālukyaputto” là con trai của bà Mālukya Bà-la-môn.
Etthāti etasmiṃ tava ovādayācane.
“Etthā” nghĩa là trong lời thỉnh cầu lời khuyên từ ông.
Iminā theraṃ apasādetipi ussādetipi.
Bằng cách này, ngài có thể khiển trách hoặc khích lệ vị Trưởng lão.
Kathaṃ? Ayaṃ kira daharakāle paccayesu laggo hutvā pacchā mahallakakāle araññavāsaṃ patthento kammaṭṭhānaṃ yācati.
Làm sao? Người này khi còn trẻ đã gắn bó với các nhu cầu vật chất, nhưng khi về già lại mong muốn sống trong rừng và xin một đề mục thiền.
Atha bhagavā ‘‘ettha dahare kiṃ vakkhāma, mālukyaputto viya tumhepi taruṇakāle paccayesu laggitvā mahallakakāle araññaṃ pavisitvā samaṇadhammaṃ kareyyāthā’’ti iminā adhippāyena bhaṇanto theraṃ apasādeti nāma.
Sau đó, Đức Thế Tôn nói: “Ở đây, ta sẽ nói gì với người trẻ như các ông, giống như Mālukyaputta, khi còn trẻ đã bị ràng buộc bởi nhu cầu vật chất, nhưng khi già lại vào rừng và thực hành pháp của bậc xuất gia,” với ý nghĩa này, ngài khiển trách vị Trưởng lão.
Yasmā pana thero mahallakakāleva araññaṃ pavisitvā samaṇadhammaṃ kātukāmo, tasmā bhagavā ‘‘ettha dahare kiṃ vakkhāma, ayaṃ amhākaṃ mālukyaputto mahallakakālepi araññaṃ pavisitvā samaṇadhammaṃ kātukāmo kammaṭṭhānaṃ yācati. Tumhe tāva taruṇakālepi vīriyaṃ na karothā’’ti iminā adhippāyena bhaṇanto theraṃ ussādeti nāmāti yojanā.
Tuy nhiên, vì vị Trưởng lão này đã mong muốn vào rừng thực hành pháp xuất gia ngay cả khi về già, Đức Thế Tôn nói: “Ở đây, ta sẽ nói gì với người trẻ như các ông, trong khi Mālukyaputta của chúng ta, ngay cả khi về già, vẫn mong muốn vào rừng để thực hành pháp và xin đề mục thiền? Các ông, ngay cả khi còn trẻ, cũng không phát triển tinh tấn,” với ý nghĩa này, ngài đã khích lệ vị Trưởng lão.
5-10. Kulasuttādivaṇṇanā
5-10. Giải thích Kinh Dòng Tộc và các kinh tiếp theo
258-263. Pañcame ādhipacce ṭhapentīti bhaṇḍāgārikaṭṭhāne ṭhapenti.
258-263. Trong bài kinh thứ năm, “ādhipacce ṭhapentīti” nghĩa là đặt vào vị trí quản lý kho báu.
Chaṭṭhe vaṇṇasampannoti sarīravaṇṇena samannāgato.
Trong bài kinh thứ sáu, “vaṇṇasampannoti” nghĩa là người có sắc thân tốt đẹp.
Balasampannoti kāyabalena samannāgato.
“Balasampannoti” nghĩa là người có sức mạnh thân thể.
Bhikkhuvāre vaṇṇasampannoti guṇavaṇṇena samannāgato.
Trong nhóm Tỳ-kheo, “vaṇṇasampannoti” nghĩa là người có phẩm chất tốt đẹp.
Balasampannoti vīriyabalena samannāgato.
“Balasampannoti” nghĩa là người có sức mạnh của tinh tấn.
Javasampannoti ñāṇajavena samannāgato.
“Javasampannoti” nghĩa là người có sự nhanh nhạy của trí tuệ.
Sattamepi eseva nayo.
Trong bài kinh thứ bảy cũng áp dụng cách hiểu tương tự.
Sesamettha uttānamevāti.
Phần còn lại ở đây đã rõ ràng, không cần giải thích thêm.
Abhiññāvaggo chaṭṭho.
Phẩm Thắng Trí là phẩm thứ sáu.
